Aktiviteiten agenda 1995
bouwen.
Bij de Japanse Marine was het admiraal
Yamamoto, die een sterke marineluchtvaart
dienst voorstond, niet alleen met walvliegtui-
gen, maar vooral met een groot aantal car
riers, ontwikkeld uit bestaande slagkruisers,
óf naar oorspronkelijk ontwerp, óf later uit
omgebouwde grote koopvaarders. Zoals eer
der genoemd, vliegtuigen werden speciaal
ontworpen voor deze schepen, licht geconst
rueerd voor grote prestaties, met een zware
bewapening of lading en grote wendbaar
heid, en bedoeld om iedere vijand te ver
slaan, i.e. de USNavy en de Royal Navy, waar
van ontwikkelingen nauwlettend werden
gevolgd. Zo wist men in Tokio van de aanval
len van Amerikaanse boordvliegtuigen in de
jaren dertig op Pearl Harbor, had men nauw
gezet de operaties van de Britse carriers
gevolgd in de Noorse campagne en in de
Middellandse zee. Voorts trok men lessen uit
de aanval van Britse Swordfishes op de Itali
aanse slagvloot op 11 november 1940 en het
tot zinken brengen van de BISMARCK (mei
1941), die door een aanval van Swordfishes
werd ingeleid.
Japan had zich niet gebonden aan de limie
ten door de Verdragen van Washington
(1922) en Londen (1936) gesteld om de
wapenwedloop bij de marines te beperken.
Medio 1941 konden tien van de dertien
Japanse carriers worden ingezet met ca. 500
vliegtuigen. Al deze schepen waren bij Japan
geconcentreerd. Het aantal vliegtuigen kon
nog worden opgevoerd tot ca. 600, bestaan
de uit Zero jagers, Val duikbommenwerpers
en Kate torpodovliegtuigen.
De USNavy had van het totaal van zeven car
riers er maar drie in de Pacific, opererend
van Pearl Harbor met 215 boordvliegtuigen,
op te voeren tot max. 272. Vliegtuigen waren
Wilcat-jagers, Dauntless duikbommenwer
pers en Devastators torpedovliegtuigen.
De Royal Navy had in die tijd zeven carriers
met ca. 300 vliegtuigen, die voornamelijk in
de Middellandse zee of Atlantische oceaan
opereerden.
Aldus wist Japan een formidabele vloot op te
bouwen, die de als eerste vijand aangemerkte
Verenigde Staten en verder Groot Brittanië
en Nederland in Nederlands-Indië moest
vernietigen.
Hoe eerder de USNavy kon worden uitge
schakeld, hoe eerder er weer onderhandeld
zou kunnen worden over de voor Japan zo
broodnodige grondstoffen. De aanval op
Pearl Harbor was daarvoor bedoeld.
Met die aanval op Pearl Harbor op 7 decem
ber 1941 hoopte Yamamoto vooral de Ameri
kaanse carriers te vernietigen. Die waren
echter buitengaats en zodoende werd
(slechts) de Amerikaanse slagvloot in de
Pacific door de inzet van zes Japanse carriers
met 350 vliegtuigen verlamd, terwijl de Ame
rikanen zich daarover uiterst verbolgen toon
den en ieder vorm van onderhandeling afwe
zen.
Ondertussen bewezen de Japanse vliegkamp
schepen hun waarde o.m. in aanvallen op
doelen in Nederlands-Indië, N.W. Australië
en de Indische Oceaan.
Het bleef een doorn in het oog van de Japan
se marineleiding dat de Amerikaanse car
riers niet tot zinken waren gebracht. Aldus
verbreidde zich de Japanse invloedsfseer.
Bezetting van diverse eilandengroepen in de
Pacific had het succes vergroot. Een bezet
ting van Port Moresby in Papua was gepland
en een invasie in Oost Australië leek moge
lijk.
(wordt vervolgd) Van der Kop, oct. 1994
EXPOSITIES
T/m vrijdag 31 maart
JAGERS OVER DE JUNGLE
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vlogen P-40N Kittyhawks van 120 Squadron Militaire Lucht
vaartvan het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (ML-KNIL) boven Nieuw-Guinea om de
26