Vluchtnabootsers in het MLM
4. Gebruik bij voorkeur vliegtuigen die al weinig origineel meer zijn, maar samengesteld uit
andere toestellen, of welke al intensief gerepareerd zijn.
5. Probeer de werkelijk unieke exemplaren op een lijst van beschermd cultuurbezit te krij
gen.
D rs S.C.P. Kreuger
Conservator Militaire Luchtvaart Museum
In 1989 werd herdacht dat zestig jaar geleden Edwin Link de eerste bruikbare
vliegtrainer bouwde. De ontwikkeling van de vliegsimulatie in het bijzonder,
maar in haar kielzog ook die van de simulatie in het algemeen, heeft zoals
bekend sindsdien een enorme vlucht genomen. Het is daarom verwonderlijk
dat de technische musea en met name de luchtvaartmusea zo weinig aandacht
aan deze zeer belangrijke technische en maatschappelijke ontwikkeling beste
den. Een vliegtrainer is weliswaar geen vliegtuig en ermee oefenen is geen
vliegen, wel zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan een half mil
joen geallieerde vliegers op opgeleid!
Reeds voor de oorlog was in een groot aantal landen, waaronder Duitsland en
Japan, de Linktrainer in gebruik zowel bij de militaire- als bij de burgerlucht
vaart.
Voorzover bekend is het MLM het enige museum dat systematisch aandacht
besteed aan de vliegsimulatie door het tonen van een historische collectie,
door ze te repareren en door ermee te demonstreren en te instrueren.
Waarover beschikt het MLM? Allereerst
wordt gestreefd naar representanten van bij
de Nederlandse militaire luchtvaart in
gebruik geweest zijnde trainers. De oudste
trainer in de collectie is de Link type D2.
Deze is uit ca. 1939 en benadert in zijn
gedrag de DC-2 (Hij werd na de oorlog
gemodificeerd tot de zogenaamde ANT 18).
Met deze trainer werd les gegeven in instru-
mentvliegen en aanvankelijk ook in visueel
vliegen. De meeste in die tijd bekende instru
menten zijn aanwezig, inclusief radiokompas
en ILS; de meeste neveneffecten van de
besturing zoals gieren bij rol enz. zijn reeds
op bewonderenswaardige wijze geïncorpo
reerd. Het gevlogen traject kan worden gere
gistreerd. Er is een vliegschool bekend waar
een dergelijk type nog steeds in gebruik is
voor instructiedoeleinden! De nog niet geres
taureerde trainer van het museum is een
Link ANT 18, gebouw in de oorlog.
Het volgende door Link ontwikkelde type is
de C8, in de collectie opgenomen in de US
Navy uitvoering en dan genaamd 1CA1; het
vlieggedrag is afgeleid van de AT-6, hier
beter bekend als de Harvard trainer, en werd
ontwikkeld in 1945. Het is in wezen een ver
beterde versie van de eerste typen Link-trai
ners; nu zijn ook de motorinstrumenten en
uitgebreide motorbediening gesimuleerd.
Deze trainer 'vliegt' al maar de restauratie is
nog niet voltooid.
In de oorlog ontwikkelde Dehmel een elek
tronisch/elektrische vliegtrainer. Dit was een
9