De schrijver van het artikel spreekt dank uit aan de heer J.H. Blom, Faculteit Luchtvaart van de
Technische Universiteit Delft, voor de hem overgedragen kennis van Prestatieleer van Vliegtuigen:
aan de ambtenaren van liet Koninklijk Meteorologisch Instituut. De Bilt, die toegang gaven tot de
Nautische Almanak van 1937 waaruit alle gebruikte astronomische bepalingen afkomstig zijn: en
aan de medewerkers van Het Koninklijk Nederlands Zeevaart Museum, Amsterdam, voor het
opzoeken en beschikbaar stellen van handboeken en navigatietafels waaronder H.ö. Pub. no. 208
"Navigation Tables for Mariners and Naviators" zoals door de Earhart-Noonan bemanning gebruikt
tijdens de vlucht van Lae, Nieuw Guinea naar Howland Eiland, Pacific, op 2 juli 1937.
DE BRANDSTOFVOORRAAD
1. Een persconferentie op Nieuw Guinea
In de avond van donderdag 1 juli 1937 gaf Frederick Noonan aan een aantal persvertegenwoordi
gers informatie over de vlucht van de volgende dag naar Howland. Hij zei 950 gallons benzine te
zullen meenemen, voldoende voor een vlucht van 2.750 mijl in windstil weer. [3] Die mededeling
was gratis want uit de al ontvangen weervoorspelling had hij gelezen dat oostelijke (tegen-) wind
richtingen de overhand zouden hebben. Hij zou dus méér brandstof moeten laden maar het is heel
goed mogelijk dat de ingewijde navigator (laar geen ruchtbaarheid aan wilde geven. Voor het krij
gen van vergunning tot hel vliegen over Brits territorium was de Engelse directeur voor het burger-
luchtverkeer, Sir Francis Shelmerdine. benaderd door Amelia Earhart's reisadviseur J. de Sibour.
Die had haar aangeraden alvast een briefje aan Shelmerdine vooruit te schrijven om wind uit de
zeilen te nemen als hij zoals te verwachten was met bezwaren zou komen; je mocht niet zo maar zo
veel benzine mee omhoog nemen als je wilde:
"..your interest is no doubt in its fuel tankage; i.e. IJ 50 gallons. Such amount provides a maximum
cruising range of4,000 miles. My longest hops over the Pacific are about 2,500 miles - at which time
shall carry probably 1,000 gallons of gasoline..[4j
Noonan kan het dus verstandig gevonden hebben met zijn mededelingen over brandstofvoorraden
beneden 1.000 gallons te blijven om niet via de kranten slapende honden wakker te maken, alléén
al voor het huzarenstuk van het opstijgen van een 1.000 yards ongeplaveide baan in tropische lucht
met 2.998 kg benzine aan boord. [5] Want dat was zoals wij straks zullen zien de massa van de
brandstof die hij werkelijk mee zou nemen: 1.100 U.S. gallons, 4.164 liter. Het vliegplan voor
Howland is onbekend gebleven en het moest voor het onderzoek worden herberekend. Dat kon met
een aantal varianten die alle uitkomen bij een reisafstand van 2.595 tot 2.630 mijl. Wij mogen dan
ook wel aannemen dat Noonan met 2.750 mijl rekende voor één uur brandstofreserve bij de eco
nomische snelheid van 150 mpu. Hij had zich kennelijk voorgenomen het eiland bij de eerste
poging te vinden, "spot on", óf helemaal niet. Dat was een hachelijk criterium voor het aanvliegen
van een halve vierkante mijl land in een watervlakte met een cirkelstraal van 500 mijl, 800 km, en
dat dan nog gemeten van het dichtstbijgelegen andere eiland (Nikunau Atol) in het westen dat op
zijn beurt 2.098 mijl van Lae op de vliegroute lag. Voordat wij aan het eigenlijke onderzoekwerk
naar de brandstofgegevens beginnen, moeten wij iets van de prestatieleer van (propeller-) vliegtui
gen doornemen. Hier en daar zal ook enig rekenwerk verricht moeten worden maar niet erg zwaar:
met een klein electronisch rekentellertje kunnen alle uitkomsten eenvoudig worden gecontroleerd.
19
