DE MLD IN DE STRIJD TEGEN DE JAPANSE
AANVAL OP NEDERLANDS INDIE
december 1941 tot na maart 1942
Als wij over de strijd van de MLD tegen Japan in de periode december 1941 tot na
maart 1942 spreken, geef ik U een korte voorgeschiedenis en ga niet verder dan kort
na de capitulatie.
De MLD werd opgericht in augustus 1917 en werd weldra ingezet in het voormalig
Nederlands Indië, een archipel van ruim tienduizend eilanden, uitgestrekt over een
oppervlakte die vergeleken met Europa reikt van de Noordkaap tot Turkije.
Vliegtuigen kunnen immers door hun eigenschappen grote gebieden bestrijken en
waren daarom in Indië van belang.
Aldus kwam al heel vroeg een drijvervliegtuig, ook aan boord van oorlogsschepen, die
in de loop der tijd steeds meer daarvoor waren uitgerust. Zo'n drijvervliegtuig werd in
het water gezet met een hoorn of kraan en na terugkeer weer op dezelfde wijze opge
pikt. Later kwam de kruiser De Ruyter die met een katapult een boord vliegtuig kon
lanceren.
De opbouw
Ik ben met een drijvervliegtuig Fokker C.VIIW
aan boord van de kanonneerboot Hr.Ms.
Soemba geplaatst geweest, waarvan de com
mandant ltz Wichers was, de uitvinder van de
snuiver voor onderzeeboten. Van Soerabaja vlo
gen wij begeleid door een Dornier naar
Tandjong Priok, waar de Soemba voor anker lag.
Een onderofficier vloog, ik deed de navigatie en
telegrafie met de seinsleutel. Aan boord ver
zorgde de paai, een vliegtuigmaker voor het
onderhoud van het toestel.
Tijdens vele patrouilles in de Zuid Chinese Zee
werden wij soms met halsbrekende toeren bui
ten boord gezet of aan boord genomen.
De opdracht van de commandant was het
opsporen van Japanse vissers binnen de 3 mijls
zone. De vissers hielden zich vnl. bezig met
spionage, o.a. verkennen van de kustwateren.
Een deel van hen was officier in de Japanse
Marine.
Als wij de Jappen hadden verkend lichtten zij
meteen hun ankers om zo snel mogelijk buiten
de 3 mijls zone te komen.
De Soemba had ik met de seinsleutel hun posi
tie doorgegeven. Die zette dan tot volle kracht
aan, waarmee een grote rookpluim haar nade
ring bekend maakte.
Cdt Wichers had maling aan de 3 mijls zone.
Vele malen nam hij daarbuiten tot zelfs zes
prauwen op sleeptouw naar een haven voor
nader onderzoek. Bij het met het vliegtuig weer
aan boord komen, werd ik als officier aan boord
gefloten. Zo ging dat in onze Marine!
Op vele manieren maakte de commandant
gebruik van de vele mogelijkheden van zijn
vliegtuig. Zo werd ik met het vliegtuig uitge
stuurd om in de tuin van de manager van de
Billiton maatschappij een koker af te gooien.
Verzoek was om de vlag voor te hijsen als een
bezoek gelegen kwam, halfstok indien niet. Een
bediende pakte de koker op en kort erna werd
de vlag voorgehesen.
Ieder vliegtuig heeft een basis nodig. Klein
begonnen voor de drijvervliegtuigen in
Tandjong Priok bij Batavia, voor de vliegboten,
zoals de Dornier Wal, was meer ruimte nodig.
Die werd bij Soerabaja gevonden op
Morokrembangan dat uitstekend uitgerust in
1925 als waterbasis in dienst kwam en daar-
23