VEILING TEUBARIUM, ZONDAG 2 MAART J.L.
In december 1995 overleed Wm Teuben. misschien wel Nederlands grootste verzamelaar van lucht
vaart memorabilia. Teuben begon kort na de Tweede Wereldoorlog met het verzamelen van zaken
die betrekking hadden op de geschiedenis van de Nederlandse luchtvaart. Zo verwierf hij het hor
loge dat Anthony Fokker in 1911 van zijn vader had gekregen ter gelegenheid van zijn eerste vlucht
rond de St. Bavo kerk in Haarlem, zo kwam in zijn verzameling het dagboek van de eerste com
mandant van de Luchtvaart Afdeling, Walaardt Sacré, en nog vele andere zaken.
Teuben werkte in die periode als voorlichter bij de luchtmacht en vanuit die achtergrond werd eind
jaren '50 ook druk op hem uitgeoefend zijn collectie af te staan aan het zojuist opgerichte Nationale
Luchtvaart Museum Aviodome.
Niet tevreden met deze gang van zaken besloot Teuben enkele jaren later opnieuw een verzameling
luchtvaart objecten te beginnen. Ook nu wist hij weer op zijn eigen vasthoudende manier vele (his
torisch) waardevolle artikelen naar zijn flat in Voorburg te halen. De verzameling was inmiddels
dusdanig gegroeid dat hij het als een klein museum openstelde voor publiek en het de naam
"Te u barium" gaf.
Nog voor zijn dood probeerde Teuben zijn collectie in zijn geheel te verkopen, maar ondanks een
vrij lage prijs van ongeveer 100.000.- lukte hem dit niet. De weduwe besloot een jaar na zijn dood
het Teubarium op de veiling te brengen via veilinghuis Van Stockum. Dit veilinghuis had nog nooit
een luchtvaartveiling in Nederland georganiseerd en was dus zeer benieuwd naar de resultaten. Die
overtroffen denk ik hun stoutste verwachtingen.
Het MLM heeft in samenwerking met Aviodome, de Sectie Luchtmacht Historie en het
Rijksmuseum getracht een aantal historisch belangrijke objecten te verwerven, om ze te behouden
voor de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. Onze middelen werden echter verre overtroffen door
die van particuliere verzamelaars en handelaren.
Op zondag 2 maart was de hangar van de DDA op Schiphol-Oost tot de nok toe gevuld met belang
stellenden. Al snel werd duidelijk dat de prijzen van de objecten erg hoog lagen, vooral toen aan
personen of belangrijke gebeurtenissen verbonden zaken onder de hamer kwamen. Een aantal voor
beelden zijn: de overeenkomst tot het leveren van 36 Fokker D-XXI en 36 G-l toestellen aan
Defensie in 1938, geschat op 150,-, verkocht voor 850,-; de logboeken van Adriaan Viruly als
LVA-vlieger. geschat op 400,-, verkocht voor 900.- en natuurlijk het beroemde Fokker horloge,
geschat op 10.000,-, verkocht voor 13.000,- en het zilveren model van de H-NACC (Holland-
Indië 1924), geschat op 7.500,-. verkocht voor 16.000,-! (exclusief 23,5% veilingkosten).
Het MLM had ook een aantal zaken op een verlanglijstje staan. Ook die gingen echter voor derma
te hoge prijzen over tafel dat slechts zes veilingnummers zijn aangekocht. Het aardigste object hier
van is een bronzen Icarusfiguur uit 1910, welke een plaats zal krijgen in het expositiegedeelte "Van
fantasie naar werkelijkheid".
De totale opbrengst van de veiling was ongeveer 350.000,-. De schatting van Teuben zelf is dus
ruimschoots overtroffen.
Jammer is wel dat de meeste historisch belangrijke objecten in handen zijn gekomen van particu
liere verzamelaars en dat het maar de vraag is of ze ooit nog voor het Nederlands publiek te zien
zullen zijn.
Bas Kreuger
6
