Indische bevolking. Behalve geld werden nu ook
aluminium voorwerpen ingezameld, teneinde
het aldus verkregen metaal voor de fabricage
van Spitfires te bestemmen. In recordtijd werden
duizenden kilo's aluminium opgehaald. Alleen
al de N.V. Bataafsche Petroleum Maatschappij
leverde zo'n 8.000 kg aan afvalmateriaal, dat
keurig gesmolten en verwerkt direct naar
Engeland kon worden verscheept". Daarnaast
werden allerlei nieuwe en vaak lumineuze
ideeën bedacht om de geldwerving te blijven sti
muleren. Een wel hele inventieve manier werd
door de Koninklijke Nederlandsch-Indische
Motorclub in praktijk gebracht. Deze verspreid
de onder haar leden "Spitfire"-auto-insignes,
genummerd van 1 t/m 3600. die tegen betaling k
12,50 verkrijgbaar werden gesteld. Hiervan
ging een tientje naar de "Verenigde Fondsen12.
Eind maart 1941 bracht de tussentijdse verant
woording van het Prins Bernhard Fonds aan het
licht, dat sinds de oprichting ruim 1 miljoen in
het fonds was gestort. En nog steeds bleek de
inzamelactie niet het hoogtepunt te hebben
bereikt!13 Toen Prins Bernhard in verband met
de eerste 10 mei-herdenking Indië opriep vijf
bommenwerpers te schenken, was de respons
hierop enorm. Indië gaf geld voor de aankoop
van liefst negen Hudson bommenwerpers!
Bovendien bleef nog 10,000.- over, die
besteed werd aan de aankoop van twee Spitfires,
de "MALANG" en "PALEMBANG OELOE 2".
In totaal had Indië op dat moment 28 bommen
werpers en 79 jachtvliegtuigen geschonken14.
Bij de geldwerving werd nu gebruik gemaakt
van een op schaal nagebouwde Spitfire, die een
constructiebedrijf te Semarang belangeloos aan
de "Verenigde Fondsen" had geschonken13.
Berhalve op Sumatra en Borneo sloeg de actie
ook in de z.g. Buitengewesten goed aan. Zo
brachten de inwoners van Makassar 38.000,-
bijeen voor "hun" Spitfire en zelfs het kleine
Amboina presteerde het om de kas met méér
dan 10.000,- te verrijken. De verjaardag van
Prins Bernhard op 29 juni 1941 was wederom
een uitstekende gelegenheid om geld in te zame
len. Een "anjer-actie" leverde maar liefst
40.000.- op. Dank zij deze inkomsten konden
de "Verenigde Fondsen" eind juni 1941 een
bedrag van 676.450,- naar Londen overma
ken. Hiervoor werd een tweede motortorpedo
boot aangekocht, alsmede een Spitfire "MID
DELBURG" en nog één extra Spitfire16. Een
maand later schonk Indië de derde en laatste
motortorpedoboot door overmaking van een
bedrag van 471.250,- (S 250.000.-)17.
Haperende inkomsten
Medio 1941 ontving het Prins Bernhard-Fonds
vooral buiten Nederlands-Indië percentsgewijs
een aanzienlijke kasversterking. De groei in de
Oost was nog wel aanwezig, maar vertoonde niet
meer het onstuimige karakter van de vooraf
gaande maanden. Een laatste flinke opleving in
de fondswerving veroorzaakte de aankoop van
een torpedobootjager, die Koningin Wilhelmina
ter gelegenheid van haar 61e verjaardag als
cadeau werd aangeboden. De gezamenlijke
Indische fondsen namen van het benodigde
aanschaffingsbedrag k 6 1/2 miljoen liefst vijf
miljoen gulden voor hun rekening. In hoeverre
dit Indische aandeel uiteindelijk gehaald werd,
is niet met zekerheid te zeggen. Waarschijnlijk
heeft de steeds ernstiger wordende politieke
situatie in het Verre Oosten de voortgang en
opbrengst van deze geldwervingsactie danig
benadeeld. Medio september was in totaal 1,3
miljoen vergaard, welk bedrag door toezegging
van het Nederlands-Indische gouvernement met
de helft zou worden verhoogd. Niettemin kon op
11 februari 1942 de van de Royal Navy overge
nomen destroyer als Hr.Ms. "Van Galen" bij de
Koninklijke Marine in dienst worden gesteld18.
Uit het financieel overzicht van eind december
1942 blijkt, dat door tussenkomst van het Prins
Bernhard Fonds navolgend materieel kon wor
den aangeschaft:
- één torpedobootjager (Hr.Ms. "Van Galen")
- drie motortorpedoboten
- 32 Lockheed Hudson bommenwerpers
- 3 nachtjagers (onbekend vliegtuigtype)
- 100 Vickers Supermarine Spitfire jacht
vliegtuigen
- 6 tanks
- 14 Bren gun carriers
21
