OPERATIONEEL GEBRUIK VAN DE
INDISCHE SPITFIRES
Dank zij giften van het "Prins Bernhard-Fonds" kon in 1941/1942 de aanschaf van
100 Spitfires voor de R.A.F. worden bekostigd. Een voor de hand liggende vraag is,
welke bijdrage deze "presentatie-Spitfires" in de luchtoorlog tegen de Luftwaffe hebben
geleverd.
Onvolledige informatie-achtergrond
Hoewel volgens de toenmalige berichtgeving
alle geschonken Spitfires een passende
Nederlandse of Indische naam ontvingen, kon
totnogtoe van 74 geleverde toestellen de
"PBF"-herkomst worden achterhaald. Twee van
deze Spitfires ontvingen West-Indische namen,
vier toestellen voerden de naam van een tijdens
de meidagen van fc40 zwaar getroffen
Nederlandse stad of verdedigingslinie, waar de
Duitsers zware tegenstand hadden ondervon
den. Ten slotte verraden de namen van 68
Spitfires duidelijk hun Indische afkomst en kon
de levensloop van deze toestellen ook uit
Engelse documentatie worden teruggevonden.
Voor drie Spitfires is dit niet het geval'. Blijkens
gepubliceerde foto's moeten zij - gezien hun
"presentatie"-naam - eveneens via Indische gif
ten zijn aangekocht. Hun R.A.F.-serials zijn
evenwel onbekend.
Practisch alle via het "PBF" bekostigde
Spitfires waren jachtvliegtuigen uitgevoerd in
de F.Mk.IIB- en F.Mk.VB-versies. De B-aan
duiding wijst op de toepassing van een versterkt
uitgevoerde vleugelconstructie, die geschikt
was voor de inbouw van twee 20 mm Hispano
snelvuurkanonnen in combinatie met vier .303"
Browning mitrailleurs. Diverse van de
"Indische" F.Mk.IIB's waren volgens contract
door fabrikant Supermarine omgebouwd uit
F.Mk.I's. Hierbij werd, behalve de vleugel, ook
de oorspronkelijke oude Merlin-motor vervan
gen door de sterkere 1175 pk Merlin XII. De
Mk.V -versie kenmerkte zich door de inbouw
van de 1185 pk Merlin 45 vloeistofgekoelde
lijnmotor met verbeterde aanjagerprestaties.
Sommige van deze "Indische" Spitfires Mk.V's
waren weer omgebouwde Mk.IIB-toestellen. De
fabrieksaflevering van alle totnutoe bekende 74
toestellen vond plaats in de periode maart 1941
- januari 19422. In alle gevallen werden de
Spitfires, zoals toen gebruikelijk, eerst aan een
z.g. Maintenance Unit geleverd. Daar werden ze
geheel oorlogsgereed uitgerust om vervolgens te
worden gedistribueerd naar de behoeften van de
operationele squadrons waarvoor de betreffende
M.U. verantwoordelijk was.
Squadronindeling
Volgens geraadpleegde R.A.F.-documentatie
hebben de 74 als "Indische presentatie"-
Spitfires gedetermineerde toestellen bij liefst
57 verschillende R.A.F squadrons gevlogen. In
sommige gevallen was de eerste squadroninde
ling van slechts korte duur en volgde daarna
vaak een reeks van opeenvolgende overplaats
ingen naar andere squadrons. Deze wisselingen
hadden vooral te maken met organisatorische
wijzigingen binnen een toen vrij fors expande
rend R.A.F. Fighter Command. Ook waren in
sommige gevallen deze overplaatsingen noodza
kelijk om geleden oorlogsverliezen zo snel
mogelijk weer aan te kunnen vullen. In het
kader van de genoemde expansie werden nieuw
geformeerde squadrons bij indienststelling dik
wijls uitgerust met fabrieksnieuwe "Indische"
Spitfires1. Dit was o.a. het geval met No. 118
Squadron, dat in de periode mei - juni 1941
zeven van deze toestellen ontving. Het squadron
opereerde hiermee vanaf R.A.F. Station Ibsley,
ten N. van Bournemouth. Het maakte zich voor
al verdienstelijk met het uitvoeren van z.g. wing
sweeps over het bezette Noord-Frankrijk,
16
