DE "STAGGERWING" PB-1 VAN PRINS BERNHARD Nadat Z.K.II. Prins Bernliard op 25 april 1941 zijn RAF-wings kreeg uitgereikt, was voor hem géén persoonlijk vliegtuig beschikbaar. In deze situatie kwam begin 1942 een gunstige wending, toen de Prins een Beechcraft 17 als geschenk uit Amerika werd aan geboden. Een lofwaardig initiatief krijgt gestalte. Begin 1941 vroegen enige in de Verenigde Staten woonachtige Nederlanders zich af op welke wijze zij hun vanuit Engeland strijdende landgenoten direct in materiële zin konden steunen. Zij voelden zich als het ware verplicht om vanuit het vrije en nog vredige Amerika hun offervaardigheid in het belang van de nationale zaak te tonen. Contacten met in Londen wer kende landgenoten deden al spoedig een con creet plan ontstaan, dat volledig aan hun doel stelling beantwoordde. Besloten werd op korte termijn een geldinzameling onder alle in Amerika wonende Nederlanders te organiseren. De hierbij vergaarde dollars zouden dan worden besteed voor aankoop van een reisvliegtuig, dat aan ten minste vijf personen plaats kon bieden. In deze specifieke bestedingskeuze heeft H.K.H. Prinses Juliana een dominerende rol gespeeld. Het was haar speciale wens dit vlieg tuig ter beschikking te stellen aan Prins Bernhard, die namens de Nederlandse regering in ballingschap als Chief Liaison Officer of the Royal Netherlands Forces voor de noodzakelij ke contacten tussen de Britse en Nederlandse krijgsmachtonderdelen verantwoordelijk was gesteld. De totale aanschafkosten voor een dergelijk verbindingsvliegtuig werden op 25,000.- geraamd. Het inmiddels te New York gevormde comité hoopte dit bedrag op 10 mei 1941, precies één jaar na de Duitse inval in het moederland, bijeengezameld te hebben'. Dank zij de spontane reacties van vrijwel alle Amerikaanse Nederlanders in en rondom New York kon het comité het benodigde bedrag in recordtijd incasseren. Bestelling geplaatst Nog vóór de inzamelingsactie officieel van start ging, had hel New Yorkse comité met grote voortvarendheid reeds de nodige voorbereidin gen voor de aanschaf van het verbindings vliegtuig getroffen. Hiertoe was al snel contact opgenomen met de Netherlands Purchasing Commission, die in hartje Manhattan op Nr. 10, Rockefeller Plaza kantoor hield. De NPC ver zorgde o.m. alle benodigde vliegtuigaankopen voor zowel de Koninklijke Marine als het KNIL. Uit dien hoofde had deze aankoopcommissie een brede kennis van zaken betreffende de Amerikaanse vliegtuigindustrie en haar in pro ductie zijnde vliegtuigtypen. Begin 1941 had de NPC juist de aanschaf van een serie Beechcraft AT-11 Kansan advanced trainers in behande ling genomen. Vanwege de hieruit voortvloeien de contacten met de Beech Aircraft Corporation in Wichita/Kansas was het de commissie dan ook bekend, dat daar de befaamde vooroorlogse "Staggerwing" nog volop in productie was. Deze eenmotorige tweedekker met zijn typisch naar voren geplaatste ondervleugel, bedoeld om het uitzicht van de piloot naar voren te verbeteren, werd op dat moment als "UC-43 Army Personnel Transport Biplane" aan de Ameri kaanse legerluchtmacht afgeleverd. Dit op de civiele Model D17S Traveler gebaseerde vlieg tuigtype voldeed naar de mening van de NPC precies aan de eisen voor een snel en comforta bel VIP-vliegtuig. De keuze was daarmee snel beslist en belastte het New Yorkse inzamelings comité de NPC met de aankoop van een derge lijk toestel voor Prins Bernhard. Voordat een bestelling bij Beech kon worden geplaatst, was 12

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 1998 | | pagina 12