DE "STAGGERWING" PB-1
VAN PRINS BERNHARD
Nadat Z.K.II. Prins Bernliard op 25 april 1941 zijn RAF-wings kreeg uitgereikt, was
voor hem géén persoonlijk vliegtuig beschikbaar. In deze situatie kwam begin 1942 een
gunstige wending, toen de Prins een Beechcraft 17 als geschenk uit Amerika werd aan
geboden.
Een lofwaardig initiatief krijgt gestalte.
Begin 1941 vroegen enige in de Verenigde
Staten woonachtige Nederlanders zich af op
welke wijze zij hun vanuit Engeland strijdende
landgenoten direct in materiële zin konden
steunen. Zij voelden zich als het ware verplicht
om vanuit het vrije en nog vredige Amerika hun
offervaardigheid in het belang van de nationale
zaak te tonen. Contacten met in Londen wer
kende landgenoten deden al spoedig een con
creet plan ontstaan, dat volledig aan hun doel
stelling beantwoordde. Besloten werd op korte
termijn een geldinzameling onder alle in
Amerika wonende Nederlanders te organiseren.
De hierbij vergaarde dollars zouden dan worden
besteed voor aankoop van een reisvliegtuig, dat
aan ten minste vijf personen plaats kon bieden.
In deze specifieke bestedingskeuze heeft
H.K.H. Prinses Juliana een dominerende rol
gespeeld. Het was haar speciale wens dit vlieg
tuig ter beschikking te stellen aan Prins
Bernhard, die namens de Nederlandse regering
in ballingschap als Chief Liaison Officer of the
Royal Netherlands Forces voor de noodzakelij
ke contacten tussen de Britse en Nederlandse
krijgsmachtonderdelen verantwoordelijk was
gesteld. De totale aanschafkosten voor een
dergelijk verbindingsvliegtuig werden op
25,000.- geraamd. Het inmiddels te New York
gevormde comité hoopte dit bedrag op 10 mei
1941, precies één jaar na de Duitse inval in het
moederland, bijeengezameld te hebben'. Dank
zij de spontane reacties van vrijwel alle
Amerikaanse Nederlanders in en rondom New
York kon het comité het benodigde bedrag in
recordtijd incasseren.
Bestelling geplaatst
Nog vóór de inzamelingsactie officieel van start
ging, had hel New Yorkse comité met grote
voortvarendheid reeds de nodige voorbereidin
gen voor de aanschaf van het verbindings
vliegtuig getroffen. Hiertoe was al snel contact
opgenomen met de Netherlands Purchasing
Commission, die in hartje Manhattan op Nr. 10,
Rockefeller Plaza kantoor hield. De NPC ver
zorgde o.m. alle benodigde vliegtuigaankopen
voor zowel de Koninklijke Marine als het KNIL.
Uit dien hoofde had deze aankoopcommissie
een brede kennis van zaken betreffende de
Amerikaanse vliegtuigindustrie en haar in pro
ductie zijnde vliegtuigtypen. Begin 1941 had de
NPC juist de aanschaf van een serie Beechcraft
AT-11 Kansan advanced trainers in behande
ling genomen. Vanwege de hieruit voortvloeien
de contacten met de Beech Aircraft Corporation
in Wichita/Kansas was het de commissie dan
ook bekend, dat daar de befaamde vooroorlogse
"Staggerwing" nog volop in productie was. Deze
eenmotorige tweedekker met zijn typisch naar
voren geplaatste ondervleugel, bedoeld om het
uitzicht van de piloot naar voren te verbeteren,
werd op dat moment als "UC-43 Army
Personnel Transport Biplane" aan de Ameri
kaanse legerluchtmacht afgeleverd. Dit op de
civiele Model D17S Traveler gebaseerde vlieg
tuigtype voldeed naar de mening van de NPC
precies aan de eisen voor een snel en comforta
bel VIP-vliegtuig. De keuze was daarmee snel
beslist en belastte het New Yorkse inzamelings
comité de NPC met de aankoop van een derge
lijk toestel voor Prins Bernhard. Voordat een
bestelling bij Beech kon worden geplaatst, was
12