sterke en duurzame constructie, werd de LST een doorslaand succes. Bij een waterverplaat sing van 4.080 ton met 1.675 ton lading aan boord kon het door twee 900 pk diesels gedre ven schip weliswaar een zeer matige snelheid van amper 9 knopen varen, maar de actieradius bedroeg daarbij liefst 24.000 zeemijlen! In de jaren 1942 - 1945 bouwden vijftien verschillen de Amerikaanse scheepswerven in totaal 1152 van deze bijzonder bruikbaar gebleken LST's. De al genoemde LST-776 werd door de Chicago Bridge Company afgeleverd, die na de oorlog o.m. bekendheid verwierf met de bouw van grote olieopslagtanks3. In verband met de aanstaande invasie van Iwo Jima werden VMO-4 en -5 in december 1944 aangewezen om de amfibische operaties van de 4e en 5e Mariniersdivisies te ondersteunen. Nadat de voor deze operatie bestemde vloot- macht te Hawaii was geformeerd, werd de helft van beide squadrons met vliegtuigen aan boord van acht vliegkampschepen ondergebracht, waarna in januari 1945 naar Guam werd opge- stoomd. De andere helft van beide VMO- squadrons bleef voorlopig achter om de vliegers de gelegenheid te geven zich te kwalificeren voor het af- en opvliegen middels het Brodie- systeem. Uiteindelijk slaagden slechts vijf vlie gers voor deze proeven. Drie vliegtuigen gingen hierbij verloren, hoofdzakelijk vanwege de hevige stamp- en slingerbewegingen die de LST in open zee maakte. Als enige LST met "Brodie Gear" vertrok de LST-776 daarop richting Iwo Jima, waar zij zich eind februari 1945 voegde bij de voor dit eiland liggende vlootmacht. Op de 26e van die maand landden de eerste O Y's van VMO-4 vanaf de escort-carrier "Wake Island" op de vers aangelegde air strip, dit ondanks nog steeds afgegeven vijandelijk artil lerie- en mortiervuur. Twee dagen later was dit zodanig geneutraliseerd, dat de resterende Sentinels vanaf de CVE's konden afvliegen. Ook alle op de LST-776 ingescheepte OY's wer den middels het Brodie Gear gelanceerd, waar bij één toestel in zee dook en verloren raakte. Voor zover bekend was dit de eerste en tevens laatste operationele toepassing van Brodie's uit vinding aan boord van een LST. De wijze van lancering en zeker de methodiek van oppikken vereisten de nodige koelbloedigheid en een vaste vliegerhand van de betreffende vlieger. De invloeden van wind en zeegang leverden bovendien een extra, beslist niet ongevaarlijke dimensie aan het gebruik van dit systeem. Doordat de U.S. Navy na Iwo Jima over een vol doend aantal escorte-vliegkampschepen kon beschikken, bleef het gebruik van LST's met Brodie Gear beperkt tot de LST-776'. LST's met vliegdek Los staand van de Navy-aanpak heeft ook het Amerikaanse leger LST's voor het vervoer en als startplatform voor lichte verkenningsvliegtuigen van het type L-4 Piper Cub toegepast. Op voor stel van Captain Brenton A. Devol Jr., zelf Army Co-operation-vlieger tijdens de invasie van Noord-Afrika, werd LST-386 voorzien van een tijdelijk vliegdek. Hierdoor kon schaarse ruim te aan boord van de grote vliegkampschepen, zoals voordien noodzakelijkerwijs door de mari ne aan het leger beschikbaar moest worden gesteld, worden uitgespaard. Het toegepaste vliegdek bestond uit een houten platform ter lengte van 65 m bij 3,65 m breedte, dat met een eenvoudige staalconstructie op het dek van de LST rustte. Op deze provisorisch aangebrachte startbaan waren z.g. perforated steel plates (PSP)-vliegveldmatten bevestigd. Het complete vliegdek werd in de recordtijd van 36 uur vol tooid en aangebracht, waarna de proefnemingen op het Meer van Bizerte volgden. Deze toonden op overtuigende wijze de bruikbaarheid van de LST als "vliegdekschip" aan. In tegenstelling tot het bij de marine toegepaste Brodie Gear, konden de Pipers na afloop van hun missie van wege de te korte baanlengte niet aan boord oplanden3. De met Coast Guard-personeel bemande LST- 386 heeft daarna tijdens de invasie van Sicilië in juli 1943 haar diensten daadwerkelijk be wezen. Het afvliegen van de vier ingescheepte L-4's verliep bij een vaart van 9 knopen en een windsnelheid van 10 mijl/h. zonder problemen. Na aankomst op het invasiestrand werd de nor- 17

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 1998 | | pagina 17