vloog in november 1940. In de Slag bij Midway werd hij als proef als verkenner gebruikt. Na vele modificaties kwam hij aan boord als duik bommenwerper. In de Slag bij de Mariana's, waar de op 19 juni 1944 de z.g. Turkeyshoot plaatvond, toen op die ene dag zo'n 300 Japanse vliegtuigen werden neergehaald, waarbij de Judies al op grote afstand werden onderschept en nagenoeg alle neergeschoten. Ook in de Slag om de Filipijnen moesten de Judies het ontgel den. waarna een aantal gebruikt werd voor kamikaze aanvallen met een 800 kg bom. De laatste van die aanvallen leidde de Japanse vlagofficier MIJ) admiraal Ukagi op 15 augus tus 1945. In totaal werden 2038 Judies gebouwd. De bewapening was gelijk aan die van de Val. Later werden 2 x 20 mms in de vleugel gevoerd. Als 3 -zits verkenner, (torpedo) bommen werper beschikte de Japanse Marine in 1941 over de meest moderne Nakajinia B5N2. Kate bij de geallieerden, waarvan de oorsprong teruggaat tot 1932. De eerste versie zag actie over China, waarbij vaak van grote hoogte boni- men met een richtkijker werden afgeworpen. In 1939 kwam de B5N2 in productie. 144 werden tegen Pearl Harbor ingezet, waar de Amerikaanse slagvloot met torpedo's en bom men grotendeels werd uitgeschakeld. Daarna werden er drie Amerikaanse vliegkampschepen de grond ingeboord, n.l. de Lexington in de Koraalzee, de Yorktown bij Midway en de Hornet bij Santa Cruz. Ook van bases aan de wal werd de Kate ingezet, toen o.a. het tekort aan ervaren boordvliegers zich deed gevoelen. Bij de Filipijnen waren de verliezen immens. Een aantal Kates werd kamikaze met een 800 kg bom. het maximum dat aan bommenlast kon worden meegenomen. Eigen bewapening was conform de Val. In totaal werden 1149 Kate's gebouwd. Volgens zeggen waren het zeer betrouwbare toestellen met een goed deklandingskarakter. Opvolger van de Kate werd de INakajima B6N. de Jill, die in december 1943 in actie kwam. Hij had een grote gelijkenis met de Kate, had een sterkere motor van 1750 pk ipv. 1000 pk en had betere prestaties, een zelfde bommenlast en gelijke bewapening van 7.7 mm. 1268 werden gebouwd. Tegen de overmacht van de Amerikaanse vliegtuigen kon hij echter niet op, hoe goed ook zijn prestaties waren. De Nakajinia C6N Myrt waarvan 463 werden gebouwd, leek veel op de Jill en was bedoeld als snelle boordverkenner/bommenwerper met een actieradius van 1600+ km kwam in 1943 aan boord, had 2 x 20 mms en 1 x 7.92 mm; werd ook nachtjager met twee man aan boord, om de B-29 aanvallen te weerstaan. Nabeschouwing In het Westen heerste een te grote indruk dat er in Japan alleen maar westerse producten wer den nagebouwd. Er is ook wel eens beweerd dat de Britse constructeur Smith de Zero had ont worpen. Hij was in Engeland een fervent voor stander van lichte jachtvliegtuigen met stermo toren en vond daar geen gehoor voor. Dat argu ment is niet te achterhalen. Wel stond vast dat Japanners zelf heel originele producten ont wierpen. hetgeen o.a. naast de Zero e.a. boord- vliegtuigen. ook bleek uit de prima vliegboten die zij hadden gebouwd en hetgeen na de oorlog op het gebied van electronica en fotografie onomstotelijk werd bewezen. Naast de genoem de vliegtuigen waren er ook andere, maar die kwamen niet in zulke grote aantallen aan boord. De door Japan beoogde expansie was afhanke lijk van grondstoffen. Toen de VS. het VK en Nederland(s Indië) die niet wilden leveren, gokte Japan op een korte oorlog, want de verde diging van Britse en Amerikaanse belangen in Het Verre Oosten waren onvoldoende en die van Ned. Indië erbarmelijk slecht door de door ons gevoerde neutraliteitspolitiek. Admiraal Yamamoto, die een aantal jaren in de VS was geplaatst, voelde feitelijk niets voor een oorlog, wetende dat de Amerikaanse industrie zich in een korte tijd kon omschakelen tot oor logsindustrie. Toen de Japanse regering toch besloot een oorlog te beginnen, meende 15

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 2000 | | pagina 15