van Zanten zonder ongelukken naar Nederland lenig.8 In de veronderstelling dat de vliegbrevetten het gemis aan de juiste schoolpapieren wel zouden compenseren, meldde ze zich wederom aan bij de nationale luchtvaartmaatschappij. Ze werd inderdaad aangenomen als air hostess, volgde ook de opleiding, maar kreeg uiteindelijk toch geen betrekking bij de KLM omdat ze al 'finan cieel onafhankelijk' was, en er wederom een aantal vrouwen moest afvallen. Het vliegervirus had Ida van Zanten echter te pakken en in het najaar van 1938 vertrok ze naai- Polen om een voortgezette zweefvliegopleiding te gaan volgen. In dit Oost-Europese land maakte ze onder meer kennis met het fenomeen van de helling- stijgwind. Bovendien vloog ze in de winter van 1939 haar vijf uur in een Komar zweefvliegtuig met open cockpit...9 Voor de derde keer meldde ze zich nu bij de KLM. Ditmaal zocht Van Zanten het evenwel hogerop. Ze trok de stoute schoenen aan en ging op een zondagmiddag in juli 1939 op bezoek bij mister KLM himself: Albert Plesman. Dat de grote baas van de KLM zijn grillen had, was genoegzaam bekend; zo ontvankelijk als hij kon zijn voor dergelijke initiatieven, zo weinig zachtzinnig kon hij ze ook afwijzen. In het geval van Ida van Zanten pakte het echter goed uit. De Hillegomse luchtvaartvrouw werd aangeno men en werkte vervolgens vanaf juli tol oktober 1939 als stewardess bij de KLM. Veel ervaring als air hostess kon ze niet opdoen omdat het burgerluchtverkeer vanaf september 1939 door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog aan banden werd gelegd en de een na de andere KLM-dienst werd opgeheven. Van Zanten was daarop genoodzaakt elders emplooi te vinden, waarbij ze enige tijd als scheeps-Ziostess werk te bij de rederij Van Nievelt Goudriaan op de lijndienst naar Argentinië.10 Hel eerste oorlogsjaar Tijdens de Duitse invasie in mei 1940 bevond Ida van Zanten zich in Nederland. Ze woonde op dat moment op de Keizersgracht nummer 707 te Amsterdam. Vanaf de zomer van 1941 poogde zij plannen te beramen om weg te komen uil bezet gebied. Daarnaast nam ze op bescheiden basis deel aan verzetsactiviteiten. Ze was in hel bezit van een pistool en deed 'klein werk' voor de Orde Dienst (OD). Haar voornaamste doel was echter weg te komen uit Nederland. De drang om naar Engeland uil te wijken was geenszins een politieke keuze, want eenmaal aangekomen in Groot-Brittannië ver klaarde ze: 'Aan politiek heb ik nooit gedaan en ik heb ook niet gestemd.' Tegenover Gertrud Blauwhof, die in Van passie tot professie de geschiedenis van vrouwelijke vliegers in de Nederlandse luchtvaart te boek stelde, ver klaarde Van Zanten dat ze op de Engelse radio had gehoord dat men in het Verenigd Koninkrijk plannen had om vrouwelijke vlie gers in te zetten ter ondersteuning van de oor logsinspanning. De luchtvaartvrouw voelde zich geknipt voor een dergelijke functie. Waar schijnlijk lag dan ook hierin haar motivatie om naar hel Verenigd Koninkrijk te vluchten. Ondertussen was Ida de tijd doorgekomen met een aantal baantjes. Ze werkte enkele maanden bij bel Korps Vrouwelijke Vrijwilligers (KW) in Amsterdam. In deze functie verleende ze onder meer hulp aan slachtoffers van het Duitse bombardement op Rotterdam. Ook werd ze door de KLM ingezet voor ondersteunings werkzaamheden bij de navigatiecursussen die in een pand aan de Amsterdamse Vondelstraal werden gegeven. De ontvluchting van een Fokker G-I en een Fokker T-VIIIW, op respectievelijk 5 en 6 mei 1941, was voor de bezetter aanleiding om deze KLM-dependance te sluiten.11 Drie ontsnappingspogingen over fle Noordzee Veldhuyzen van Zanten kwam daarmee zonder werk te zitten. Hierdoor zinde zij nu nog fana tieker op een poging om naar liet Verenigd Koninkrijk te ontkomen. Dit streven concen treerde zich aanvankelijk op het leggen van de 12

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 2001 | | pagina 12