van Zanten zonder ongelukken naar Nederland
lenig.8
In de veronderstelling dat de vliegbrevetten het
gemis aan de juiste schoolpapieren wel zouden
compenseren, meldde ze zich wederom aan bij
de nationale luchtvaartmaatschappij. Ze werd
inderdaad aangenomen als air hostess, volgde
ook de opleiding, maar kreeg uiteindelijk toch
geen betrekking bij de KLM omdat ze al 'finan
cieel onafhankelijk' was, en er wederom een
aantal vrouwen moest afvallen. Het vliegervirus
had Ida van Zanten echter te pakken en in het
najaar van 1938 vertrok ze naai- Polen om een
voortgezette zweefvliegopleiding te gaan volgen.
In dit Oost-Europese land maakte ze onder
meer kennis met het fenomeen van de helling-
stijgwind. Bovendien vloog ze in de winter van
1939 haar vijf uur in een Komar zweefvliegtuig
met open cockpit...9
Voor de derde keer meldde ze zich nu bij de
KLM. Ditmaal zocht Van Zanten het evenwel
hogerop. Ze trok de stoute schoenen aan en ging
op een zondagmiddag in juli 1939 op bezoek bij
mister KLM himself: Albert Plesman. Dat de
grote baas van de KLM zijn grillen had, was
genoegzaam bekend; zo ontvankelijk als hij kon
zijn voor dergelijke initiatieven, zo weinig
zachtzinnig kon hij ze ook afwijzen. In het geval
van Ida van Zanten pakte het echter goed uit.
De Hillegomse luchtvaartvrouw werd aangeno
men en werkte vervolgens vanaf juli tol oktober
1939 als stewardess bij de KLM. Veel ervaring
als air hostess kon ze niet opdoen omdat het
burgerluchtverkeer vanaf september 1939 door
het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog aan
banden werd gelegd en de een na de andere
KLM-dienst werd opgeheven. Van Zanten was
daarop genoodzaakt elders emplooi te vinden,
waarbij ze enige tijd als scheeps-Ziostess werk
te bij de rederij Van Nievelt Goudriaan op de
lijndienst naar Argentinië.10
Hel eerste oorlogsjaar
Tijdens de Duitse invasie in mei 1940 bevond
Ida van Zanten zich in Nederland. Ze woonde
op dat moment op de Keizersgracht nummer
707 te Amsterdam. Vanaf de zomer van 1941
poogde zij plannen te beramen om weg te
komen uil bezet gebied. Daarnaast nam ze op
bescheiden basis deel aan verzetsactiviteiten.
Ze was in hel bezit van een pistool en deed
'klein werk' voor de Orde Dienst (OD). Haar
voornaamste doel was echter weg te komen uit
Nederland. De drang om naar Engeland uil te
wijken was geenszins een politieke keuze, want
eenmaal aangekomen in Groot-Brittannië ver
klaarde ze: 'Aan politiek heb ik nooit gedaan en
ik heb ook niet gestemd.' Tegenover Gertrud
Blauwhof, die in Van passie tot professie de
geschiedenis van vrouwelijke vliegers in de
Nederlandse luchtvaart te boek stelde, ver
klaarde Van Zanten dat ze op de Engelse radio
had gehoord dat men in het Verenigd
Koninkrijk plannen had om vrouwelijke vlie
gers in te zetten ter ondersteuning van de oor
logsinspanning. De luchtvaartvrouw voelde zich
geknipt voor een dergelijke functie. Waar
schijnlijk lag dan ook hierin haar motivatie om
naar hel Verenigd Koninkrijk te vluchten.
Ondertussen was Ida de tijd doorgekomen met
een aantal baantjes. Ze werkte enkele maanden
bij bel Korps Vrouwelijke Vrijwilligers
(KW) in Amsterdam. In deze functie verleende
ze onder meer hulp aan slachtoffers van het
Duitse bombardement op Rotterdam. Ook werd
ze door de KLM ingezet voor ondersteunings
werkzaamheden bij de navigatiecursussen die
in een pand aan de Amsterdamse Vondelstraal
werden gegeven. De ontvluchting van een Fokker
G-I en een Fokker T-VIIIW, op respectievelijk 5
en 6 mei 1941, was voor de bezetter aanleiding
om deze KLM-dependance te sluiten.11
Drie ontsnappingspogingen over fle
Noordzee
Veldhuyzen van Zanten kwam daarmee zonder
werk te zitten. Hierdoor zinde zij nu nog fana
tieker op een poging om naar liet Verenigd
Koninkrijk te ontkomen. Dit streven concen
treerde zich aanvankelijk op het leggen van de
12