geplaatst waar ze na lang aandringen ook twee-
motorige vliegtuigen mocht besturen. Ook vloog
ze hier op de Fairey Swordfish lorpedobommen-
werper.
Tussen 18 mei 1943 en 30 september 1945
maakte Van Zanten in totaal 583 vlieguren bij
de ATA. Voor haar vliegacliviteiten tijdens de
oorlogsjaren werd zij in februari 1948 in
Nederland onderscheiden met hel Vliegerkruis.
Zij is daarmee de enige vrouw die deze medail
le kreeg opgespeld.32
Naoorlogse jaren
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog, bleef
Ida van Zanten nog enige tijd in Groot-
Brittannië. Ze gaf instructie aan Air Cadets van
hel Air Training Corps (ATC). het 'jeugdcorps'
en in zekere zin ook het personeelsreservoir van
de RAF. Ook hield zij zich in Yorkshire bezig
met hel zweefvliegen, de tak van de vliegerij
waar zij haar hart het meest aan had verpand.
In 1946 voegde ze een nieuw hoofdstuk aan
haar vliegerloopbaan toe. Eerder had ze de Brit
Douglas Bruce leren kennen. Deze had, toen
Ida van Zanten hem ontmoette, nog slechts 40
vlieguren op zijn naam staan. De Hillegomse
bracht hem de nodige vliegervaring bij en werd
bovendien compagnon in zijn luchtvaartbedrijf
je. Aero Travel Service. Zij kreeg daarop het
verzoek een Miles M37 Aerovan met de regis
tratie G-AIDJ naar Zuid-Afrika te vliegen. De
Aerovan was een klein, tweemotorig vliegtuig
voorzien van twee 150 pk Cirrus krachtbronnen.
Van Zanten vervoerde zeven passagiers tijdens
de 13.000 kilometerlange reis. De vlucht werd
geheel 'op zicht* afgelegd. Aan boord bevonden
zich geen radio of andere communicatiemidde
len. Bovendien was de vliegreis in feite illegaal
omdat de Nederlandse vrouw niet in het bezit
was van het vereiste B-brevet. Bruce zelf verge
zelde Van Zanten met een éénmotorige Auster.
Op 14 oktober 1946 vertrokken beide vliegtui
gen vanaf Croydon richting Frankrijk. In vele
etappes voerde de reis verder via onder meer
Italië, Egypte, Soedan en Rhodesië naar Zuid-
Afrika. Eenmaal moest op de heenweg wegens
sterke tegenwind en brandstofgebrek een nood
landing worden gemaakt op een landingsstripje
in Tanzania. In het luchtvaartmagazine Avia
konden luchtvaartenthousiastelingen over dit
'Kuifje in Afrika'-avontuur lezen:
Op de kaart stond een noodlandingsterrein
aangegeven, maar van een vliegveld, wind
zak of hangar viel niets le ontdekken, 't Was
midden in de bergen, op 6000 voel hoogte.
Heel vaag werd ik op den grond nog een
soort cirkel gewaar. Na verschillende
'dummy'-landingen te hebben gemaakt,
pootte ik de machine neer. De Auster volg
de. We bleken geluk te hebben gehad en te
zijn neergekomen nel op het stuk van 'n 300
meter lang, waar geen scheuren in den
grond zalen en geen mierenhopen lagen. En
wat voor hopen. Ze zijn het werk van witte
mieren en soms meters hoog. Vanuit de lucht
waren ze niet zichtbaar geweest. In minder
dan geen tijd kwamen van alle kanten
negers toestromen, 'n pracht soort men-
schen. Vermakelijk was, dat als de aile
rons van ons vliegtuig in den wind klapper
den, de negers verschrikt achteruit stoven;
dat spookachtige gedoe vertrouwden ze maar
half. Met behulp van de speren, de lenden
doekjes en halsdoeken van de negers werd
een landingsbaan uitgezet, en 's middags om
2 uur, op het heetst van de dag. gingen we
weer de lucht in, de 'Aerovan' met 1200 lbs
gewicht aan boord. Binnen 500 yards waren
we los. Maar stijgen? Het scheen me toe
alsof hel met millimeters ging. Pfff.33
Uiteindelijk arriveerden beide vliegtuigen op
19 november 1946 in Johannesburg. 'Het was
weer echt Ida. Er niet over praten maar doen",
meldde de vaderlandse luchtvaartpers.34 Vanuil
Zuid-Rhodesië werden vervolgens verschillen
de passagiersvluchten gerealiseerd, onder meer
met twee fotografen van Lifeterwijl begin 1947
de Miles Aerovan ook nog enkele malen als
ambulance-vliegtuig werd ingezet. In het voor
jaar van hetzelfde jaar aanvaardden Bruce en
19
