dek in de buurt van de landingssnelheid van het
vliegtuig lag. Dunning vloog eerst naast het
schip en manoeuvreerde zijn vliegtuig vervol
gens boven het voordek, om het met gas afne
men voorzichtig te landen.
Een dekploeg moest het, met aan de ondervleu
gel aangebrachte lussen, in bedwang houden.
De Sopwith had geen remmen. Het starten van
dat dek was geen enkel probleem. Doch op 7
augustus 1917 maakte Dunning bij een landing
een fout. Hij ging overboord en verdronk.
Gevolg was dat de Furious op het achterdek een
vliegdek kreeg dat tot de midscheeps reikte,
terwijl er aan beide boorden een verbinding
werd gemaakt tussen dat dek en het voordek.
Daardoor konden vliegtuigen langs de schoor-
steenopbouw van achter naai- voren of omge
keerd worden verplaatst. Landen op het achter
dek bleek echter een hele gevaarlijke zaak,
daar de warme schoorsteengassen veel turbu
lentie veroorzaakten, zodat sommige vliegers
prefereerden van het voordek te starten en na
de vlucht het toestel, goedkoop als hel toen was,
naast het schip te landen, om vervolgens te wor
den opgepikt. Daarom werd de Furious weer
verbouwd. In 1921 kwam ze in dienst met een
vliegdek dat van het achterschip reikte tot een
dertig meter van de boeg. Daaronder was vanaf
de hangaar een startdek aangebracht, zodat
vliegtuigen vanuit de hangaar konden starten,
op het grote dek konden landen en daarna via
een lift naar de hangaar konden worden
gebracht. Dit systeem werd tot midden jaren
dertig gehandhaafd, ook aan boord van de
omgebouwde slagkruisers Courageous en
Glorious. Daarnaast werd HMS Hermes als eer
ste 'echte' vliegkampschip gebouwd, met aan
stuurboord het eiland en voorzien van een door
lopend vliegdek. Dat was ook het geval met
HMS Eagle, van oorsprong een slagschip. Bij
latere 'carriers' is steeds hel 'flushdeck' toege
past. mogelijk door Amerikaanse successen.
Dat er op alle Britse vliegkampschepen remka-
bels kwamen en één ol meer vangnetten moet
ook daaraan zijn te wijten. Het vouwen van
vleugels zou het eerst in Engeland zijn uitge
vonden.
Bij carriers met doorlopend dek werd vanaf het
achterste deel van het vliegdek gestart en de
landing werd geheel aan het inzicht van de vlie
ger overgelaten. Zodra geland, werd hel toestel
op de lift gebracht en als die weer boven kwam
kon de volgende landing plaatsvinden, een
traag systeem, dat tot in de tweede helft van de
jaren dertig werd volgehouden, totdat vliegtui
gen na remmen ook een dekhaak kregen en er
een dekpark met vangnet kwam Het reeds eer
der in gebruik zijnde landingscircuit, dat op ca
700 voel begon met een nadering naar het schip
van ca. 500 voel, werd gehandhaafd. Zoals
gebruikelijk werd dan een z.g. constant descend
naar het dek begonnen, waarbij het vliegtuig als
het ware in de kabels werd gevlogen. In
1938/39 voerde de Royal Navy de functie van
Deck Landing Control Officer (DLCO) in. Die
moest niet alleen letten op het stampen van het
schip, wat soms een landing bemoeilijkte, hij
moest ook aan de vlieger tekens geven over de
stand van zijn vliegtuig, en de hoogte en snel
heid daarvan. Waren die tekens eerst optioneel,
zij werden daarna verplicht toen vliegtuigen
met een lange neus minder zicht boden en
ongevallen zo konden worden vermeden.
De tekens van een Britse DLCO verschilden
met die van de Amerikaanse LSO. Als de DLCO
zijn bats boven zich omhoog hield, wilde dat
zeggen, flat de vlieger meer hoogte moest win
nen. De Amerikaanse vlieger begreep dan van
zijn LSO dat hij te hoog was en wat omlaag
moest. Gevolg was dal toen de Britten samen
met de Amerikanen gingen opereren er merk
waardige situaties konden ontstaan wanneer
men op eikaars schepen kwam landen, in 1949
ging de Fleet Air Ann ook over naar het
Amerikaanse systeem, evenals andere marines
met vliegkampschepen. Dat is zo gebleven tot
dat het hoekdek, eerst in interim vorm dat van
5 tot 10 graden uit de langsscheepse as kan lig
gen) en de landingsspiegel kwamen. Dal waren
Britse uitvindingen, evenals de stoomkatapult,
die de USNavy meteen overnam.
Bij de landing op hel hoekdek moet het vlieg
tuig zich bij de naderingsbocht op ca 500 voet
bevinden. Wanneer hij de nadering doet, kan
26
