Daarnaast leverde de vliegbasis ook nog chauffeurs voor het vervoer van 228 man legerpersoneel en 6000 zakken zand naar Fijnaart. Sint Philipsland en Lage Zwaluwe. Ook voor het vullen van zandzakken en het helpen aan de dijken werd basispersoneel ter beschikking gesteld. Toch bleef het meest in het oog springend de hulp, die de op Gilze-Rijen gebaseerde vliegtuigen in deze bange periode boven het rampge bied verleenden. De "Harvard"-trainers van de Voortgezette Vlieg Opleiding vormden de hoofdscho tel van deze hulpactiviteiten. Zij vlogen in totaal 478 uren, hoofdzakelijk voor het uitvoeren van reddings verkenningen. Volgens de officiële marinerapportage hinderden zij de eerste dagen in vrij grote getale de transportvliegtuigen tijdens de uitvoering van hun dropping-runs. De Beechcraft tweemotorige trainers accumuleerden 300 vlieguren voor het afwerpen van zwemvesten, rubberboten en binnenbanden boven de geïnundeerde gebieden. Ook een deel van de op de vliegbasis gevulde 260.000 zandzakken werd door deze Expeditorsafgeworpen. In totaal werden vanaf Gilze 490 opdrachten uitgevoerd, goed voor bijna 1500 "sorties". Uiteraard leverde de komst van de buitenlandse helikopters een belangrijk aandeel in de verrichte werkzaamheden, ofschoon praktisch alle helivluchten vanuit Woensdrecht plaatsvonden. Daartoe moest 80.000 liter vliegbenzine snel aan laatstgenoemde basis worden geleverd. Daar stond een verbruik van 195.000 liter op Gilze-Rijen zelf tegenover. De fotodienst op Gilze heeft overuren gemaakt. Niet minder dan 1600 opnamen werden van het rampgebied gemaakt, waarvan bijna 8000 afdrukken hun weg naar de "gebruikers" vonden. Internationale samenwerking Vooral dankzij de buitenlandse assistentie konden reddingacties vanuit de lucht op een grootschalige wijze worden uitgevoerd. De helikopter heeft hierbij een prominente rol gespeeld. Sindsdien heeft dit spe ciale vliegtuigtype een vooraanstaande en niet meer weg te denken positie in de nationale rampenbestrij ding verworven. Dat aanvankelijk de gezagsverhoudingen in het tota le reddingswerk niet soepel verliepen, moet uitslui tend aan onervarenheid op dit terrein worden gewe ten. De Afdeling Operaties op het marinevliegkamp Valkenburg bleek evenwel volledig op haar taak bere kend te zijn. Allerlei schoonheidsfoutjes in de gevolg de organisatiestructuur, ongetwijfeld ontstaan uit goedbedoelde en vooral door de vereiste spoed inge geven handelingen op divers niveau, werden tijdig op Valkenburg onderkend en zoveel mogelijk in het centraal uitgevoerde werkschema aangepast en verbe terd. De samenwerking tussen civiele vliegtuigen met hun merendeels uit de militaire luchtvaart afkomsti ge gezagvoerders verliep onverwacht uitstekend. Bijna 250 vliegtuigen namen gedurende ruim twee weken deel aan de reddingoperaties. Dankzij de geza menlijke inspanningen, het getoonde improvisatie talent en doorzettingsvermogen van alle vliegtuigbe manningen en het gronddienstpersoneel werd in een betrekkelijk korte periode een enorme prestatie gele verd. Zonder de inzet van deze geweldige luchtarma- da zou het aantal slachtoffers in deze afschuwelijke februariramp ongetwijfeld aanzienlijk hoger zijn geweest dan de 1835 kostbare levens, die nu te betreuren vielen. Een hoge KLM-autoriteit vatte in die dagen de situatie kort en bondig samen met de uit spraak: This is really a catastrophe, which would have been bigger if the airplane had not been on the spot". Geraadpleegde bronnen: - IMH/"Collecties", rapport "Marine Luchtvaart Dienst - Watersnood 1953/Marine Vliegkamp Valkenburg". - Ibidem, vliegboeken A.J. de Bruijn, H.V.B. Burgerhout, J.M.A. Muntenaar. - Jbidem/"MLD", Jaarverslagen over 1953 van VSQ.5 en 8. - "Gilze-Rijen in de Actie WANO", "Algemeen Marine Weekblad" VII/No. 10 van 06.03.53. - Lt.-Cdr. H.R. Spedding, R.N. "Helicopter rescue", "Flight Deck - The quarterly journal of naval aviation"/Spring 1953, 22-23. - "Flight" Vol. LXIII: 06.02.53 "Here and there", 162 13.02.53 "Rescue at home and abroad", 186 - 188. 20.02.53 The great floods: Aid from the air", 226 - 227. - "Onze Vloot" 42(1953)/No. 2: "Het aandeel van de Koninklijke Marine in de hulpverlening", 43. "De watersnood in Nederland", 50 - 52. "Vliegervaringen boven noodgebied", 55. - "Jezebel", "Alle Hens" No. 11/juni 1953, 10-11. - H.J.E. van der Kop "Watersnoodramp 1953 -1993", "320-Nieuwsbrief" No. 1/1993. 15

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Spinner | 2003 | | pagina 15