maal betere overlevingskansen. Er is "stilte". Witte cumuli over de bergtoppen - vredige sawah's - fel blauwe lucht - rust - maar uiterste waakzaamheid - systematisch zoeken - kijken, turen - links achter, boven, onder - rechtsachter, boven, onder - voor boven, onder - speciale aandacht voor de zonsector - langzaam klimmen - benzine sparen - boven de Prahoe (vulkaan) mitraileurs proberen. Klimmen - draaien - zoeken - turen. Dan plotseling gekraak in de koptelefoon:Sandberg wit satoe - orbit apple nine - orbit apple nine - angels ten - angels ten - over". Een snelle blik op de kaart. Dan dalen en draaien in de buurt van Tjimahi op 10.000 voet 3 km. hoogte) en als maar zoeken - turen - spanning - Tjimahi - Andir - Lembang - Tjimahi - Andir. Eindelijk de verlossing: "Malang naar Sandberg wit satoe - pancake - pancake" - landen!!! Vier vliegers voelen plotseling hoe moe ze zijn. Snel opsluiten en Bandoeng laten horen en zien dat wij niet in de sawah (rijstvelden) hebben gezeten. Maar innerlijk de vraag watje eigenlijk moet met vier kisten tegen de Japanners die steeds met 27 bommenwerpers aanval len en nog eens een paar dozijn jagers erbij als escor te? Na de landing de besprekingen met Tideman. Hij hamert op goede radioverbindingen en scheldt dege ne uit die zijn radio verkeerd heeft afgesteld. Hij kan geen kist missen. Commandant Tideman wil bij alarmstarts liever met alle kisten de lucht in maar dit wordt van hogerhand geweigerd. Wel krijgt hij eindelijk toestemming om te gaan oefenen met zijn afdeling. Hij mag geoefend heid en waakzaamheid gaan testen. Maar het valt allemaal niet mee met de accuraatheid van de lucht beschermingsdienst en de ongeoefendheid van vele jonge jachtvliegers. Inmiddels is sinds een goede week kapitein André van Rest, die al boven Borneo de eerste luchtgevech ten heeft meegemaakt, de nieuwe commandant en enkele vliegers zijn erbij gekomen. Sommigen waren nog enthousiast maar bij de meerderheid is de stem ming als die van een fles sodawater die te lang open is blijven staan. Hun ervaring met de Japanners en het ontbreken van versterkingen gaven hun geen reden voor optimisme. Het is 19 februari en het is nu geconcentreerd-bitte- re ernst. Soerabaja is al herhaalde malen zwaar gebombardeerd en de jagers daar hebben een pak slaag gehad maar de Amerikanen schijnen plotse ling succes te krijgen. Niemand weet hoe of wat. Batavia is ook al gebombardeerd en de Bataviaanse jagers werden verrast. telefoontje zachtjes, liefjes, aarzelend rinkelde, bete kende dit dat Tideman met een heftige ruk de hoorn opnam en als hij dan ook, na een seconde geluisterd te hebben, naar ons knikte, met zijn ogen de lucht afzocht en met zijn vrije hand op de knop drukte om de alarmsirene te laten loeien, renden de ingedeelde vliegers naar buiten en sprongen in de kisten. Soms draaiden de motoren al. In de kisten - even kijken hoe ver de andere vliegers gevorderd zijn en dan - vol-gas, dwars over het veld, langs de starttoren, de lucht in. Daar gaan dan vier - soms acht - luchtverdedigers van de Bandoengse hoogvlakte. De "umbrella" oftewel "topcover" van Generaal Wavell en ABDA-Command, zijn numeriek sterkere internationale staf. De control room op de grond - codenaam Malang - dirigeert de jagers naar hun doel. De vliegers hebben er weinig vertrouwen in, want de door vrijwillers bemande observatieposten hebben bewezen de vreemdste zaken voor vijandelijke bommenwerpers aan te zien en de geschatte hoogte is ook vaak maar een greep in de lucht. De codenaam van de Brewstergroep in de lucht is Sandberg. naar de legendarische Soesterbergse jachtvlieger die enkelen van hen het vak nog heeft geleerd. De jagers draaien inmiddels rondjes op 20.000 voet 6'A km hoogte) want in een luchtgevecht betekent hoogte nu een- le luitenant-vlieger Harry H.J. Simons, foto: SLH, via G. Casius

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Spinner | 2004 | | pagina 22