Tideman blijft de leiding nemen en 's-middags om
een uur of vier zegt hij, hierbij alle voorschriften
negerend: "Mannen, ik voel het aankomen. Als die
telefoon gaat, gaan we allemaal de lucht in. Ga maar
alvast naar de kisten toe en als ik met mijn arm
zwaai - motoren starten!" Het zevende zintuig van
Tideman blijkt volkomen juist te zijn. Alle ingedeel
de vliegers zijn goed en wel bij hun machines of de
sirene loeit en Tideman staat op het balcon van de
hangar met beide handen te zwaaien. Niemand heeft
aansporing nodig. Bijna gelijktijdig pakken twaalf
Brewstermotoren en in een ongelooflijke tijd van VA
minuut zitten twaalf jagers in een golvende gevechts
formatie. Simons vloog de B-3157.
"We klimmen van Andir Z-0 over Bandoeng.
Plotseling de stem van kapt. Van Rest: "Bandoeng
wordt gebombardeerd..." We zitten net in een linker
bocht op 11000 voet met Bandoeng voor ons en het
eerste wat we inderdaad zien zijn dikke rookwolken
van Andir. Slecht begin door in de rug te laten bom
barderen. Dan klinkt een andere stem: "Bandits two
o'clock onder..." Ja, waarachtig, stippen in formatie:
slanke vleugel - rode cirkel op de nauwe romp:
ZERO'sü! Wij vallen in de lichte duik aan. Weer
klinkt een stem: "Bandits - nine o'clock". Tideman en
zijn patrouille buigen af, wij duiken door.
Een grote ijzige kalmte brengt mijn gespannen zenu
wen tot rust. Allemachtig, wat zal ik raak schieten!!
Maar alvorens definitief mijn doel te kiezen, kijk ik
instinctmatig om. Bandits, six o'clock boven!!! Er is
geen tijd meer om te waarschuwen. Ik draai een
scherpe bocht en vlieg negen Zero's tegemoet en zie
met een half oog dat Vonk mij volgt. Kleine witte
vlekjes verschijnen op de romp en vleugels van de
voorste Zero. Ik besef niet eens dat kogels en lichte
granaten mij tegemoet komen. In mijn vizier zie ik
de witte cirkel, witte punt en een zwart vleugelpro
fiel - bijna rangeik begin te vuren. Ik ben teleurge
steld dat de voorste Zero niet blieft in stukken uit
elkaar te vallen. Na het passeren trek ik mijn 57 in
een scherpe klimmende linkerbocht. Drie Zero's
boven mij, nog meer naast mij - anderen onder mij.
Ik mis op een paar meter een Brewster die voor me
langs vliegt. Een Zero voor - weg - linkerbocht - boost,
nog meer boost, toeren - trekken - mijn trouwe 57
trilt - wil wegvallen - maar met wilskracht, boost en
zweten klimt hij door. Plotseling zie ik gaten in mijn
vleugel - er zitten bandieten onder achter!!! Ik draai
binnen ze door. Twee Zero's voor me - ik zie nog vaag
drie of meer vliegtuigschimmen voor me heen klim
men. Voorhouden nu - twee, drie lengtes, ik schiet
even - geen kans. Ik verlies elk gevoel van hoogte,
tijd, ruimte - voor angst heb ik niets over. Ik zie een
parachute - drie Zero's duiken in perfecte formatie
naar iets dat brandt. Ineens de kans - de door God
gegeven kans - een Zero hangt dood boven een
Immelmann vlak voor me - niets voor te houden -
haal hem te snel in - gas dicht - richten - schieten,
schieten, schieten - zal ik met mijn schroef zijn roe
ren af vliegen? Te veel bandieten - moet ik ook sprin
gen? - heb ik hem gemist? - draaien - boost, boost,
boost - toeren, toeren - klimmen!!! Het davert door
mijn brein, nog meer Zero's? Plotseling een schok
onder me, treffers in de vliegtuigromp. Als een ijs
koude hand omvat een kort moment van paniek
mijn tot nu toe regelmatig denken. Houdt het nooit
op? Het lijkt wel of ik al een paar uur boven
Lembang voor mijn leven vecht. Ik adem benzine en
kruitdamp. Het stinkt!!
Zo plotseling als ik omringd was door razende schie
tende kisten, zo plotseling vlieg ik nu helemaal
alleen in serene rust. Drie Curtiss Interceptors doen
me weer aan Zero's denken. Ik roep de grondpost:
"Orbit angels twenty, angels twenty" "Sandberg, pancake,
pancake...." God zij gedankt! Ik land als nummer drie
of vier. "En hoe was het? Hoeveel Zero's heb je
geteld? Is je fabriek erg beschadigd? En ze kwamen
op zowat drie tot vier honderd meter over, de vlegels
- heb jij wat afgeschoten? Daar is Tideman - alle
machtig, zijn "00" lijkt wel een zeef - de Haas is
gesprongen - verbrand - neen. Van Rest is ook nog
niet terug. Een auto - de generaal en zijn staf - hij
vraagt wie er nog niet terug zijn.
Eindelijk realiseert iedereen zich de tragiek van de
situatie en valt er een stilte onder de drukpratende,
gesticulerende vliegers en monteurs. Tucker. De Haas
en Van Daalen afgeschoten - Van Rest en nog iemand
- wie is het? - nog niet terug - De Haas is all right -
Van Daalen zwaar gewond - Tucker is dood - Van Rest
komt landen...
's-Avonds drinken we bier..., morgen is weer een dag..."
Tot zover het relaas van Harry Simons over zijn eerste
actie tegen de Japanners. Overigens, zoals de meeste
vliegers in die dagen, dacht ook Simons dat hij in
gevecht was geweest met de beruchte Mitsubishi Navy
Type "O", terwijl het in feite de Army Type 1-jagers
waren, ofwel de Nakajima Ki-43 "Oscar".
Bronnen:
Tijdschrift REMOUS, uitg. Royal Netherlands Military Flying
School. Jackson Miss. USA 1944.
Luchtvaartwereld, januari 2000 p. 52-54
23
