uitgevoerd, er was dus geen back-up. Bij een probleem hier
mee was de kans zeergroot dat het vliegtuig onbestuurbaar
werd en verongelukte. Het is in de civiele luchtvaart uitgeslo
ten dat een vliegtuig met zo'n besturingssysteem de nodige
certificaties zou kunnen krijgen.
Veelal heeft het vliegtuigsquadron 321 publicitair in de scha
duw gestaan van vsq 320. Dat is te verklaren uit het feit dat
vsq 320 deelnam aan de strijd tegen de Duitsers in Europa
dat in Nederland meer tot de verbeelding spreekt dan ver
richtingen in de Vosten dat na de oorlog werd geopereerd
vanuit Nederland. Voorts heeft de "320-vereniging" het posi
tieve imago altijd actief uitgedragen. De prestaties van vsq
320 tijdens de tweede wereldoorlog mochten er ook zijn; men
draaide volledig mee in de bombardementsopdrachten van
de RAF; de bemanningen hebben vele heldhaftige vluchten
uitgevoerd. Een paar 320'ers heeft hiervoor de hoogst moge
lijke onderscheiding -de Militaire Willems Orde- ontvangen.
Dit verleden heeft vsq 320 terecht altijd met zich meegedra
gen.
Maar het curriculum vitae van vliegtuigsquadron 321 is ook
niet uit te vlakken. In de periode van maart 1942 tot augus
tus 1945 vloog vsq 321 -voornamelijk vanaf China Bay- met
gemiddeld 22 vliegtuigen meer dan 30.000 uur, waarvan
ruim 22.000 operationeel. Er werden ruim 5000 geallieerde
schepen geëscorteerd door gebieden waar zich veel vijandelij
ke onderzeeboten ophielden zonder fatale gevolgen voorde
schepen. Voorts heeft vsq 321 na de oorlog tot 1902 in
Nederlands-Indië en Nieuw Guinea gediend waar het heeft
deelgenomen aan de diverse schermutselingen. Het is ook
interessant te vermelden dat vsq 321 als echt marine
squadron immer maritieme taken heeft uitgevoerd. Een plek
in de schaduw van het zustersquadron moge ogenschijnlijk
zo zijn, de realiteit toont voor vsq 321 een zonniger beeld.
De vliegtuigsquadrons 320 en 321 hebben beide een roem
rucht verleden waarbij de verrichtingen onderling niet te
vergelijken zijn en waarbij er zeker geen rangorde is aan te
brengen. Squadron 321 heeft haar wapenspreuk "Nulli
secundus(nooit op de tweede plaats) immer waar kunnen
maken.
Met de uitdienststelling van de vliegtuigsquadrons 320 en
321 zijn de twee oudste squadrons van de Nederlandse
Krijgsmacht verdwenen. Ons resteert slechts hun historie.
17
