25 jaar Stichting Vrienden van het Militaire Luchtvaartmuseum
raties maar ook bij andere taken als die voor de kust
wacht; dit is in de Nederlandse Antillen duidelijk
aangetoond. Ongetwijfeld zal bij invoering van de
NH-90, gezien zijn grotere toegevoegde waarde voor
de vloot, de operationele gereedheid van een fregat
zonder helikopter nog meer zakken dan dat het
geval is bij de Lynx. Een fregat zonder helikopter is
in de huidige tijd bijna ondenkbaar.
Personeel
De bemanning van de marine-helikopter wordt
gevormd door marine-personeel. Men wordt MLD'er
door een interne verplaatsing binnen de marine of
men komt van "van buiten" rechtstreeks naar de
MLD. De laatste groep krijgt de militaire vorming en
basis-opleiding bij de KM om zich later te bekwamen
in de specifieke MLD opleidingen. Het opgroeien in
de wereld van maritiem opereren geschiedt als direc
te aansluiting op de opleidingen. Dit gedeelte van de
vorming zal in importantie winnen met de toene
mende samenvoeging van opleidingen binnen defen
sie. Een belangrijk aspect van het traject is dat de
MLD'er weet hoe het op de vloot toegaat en zich de
"taal" eigen maakt. Eenmaal aan boord van schepen
geplaatst, maken de MLD'ers deel uit van de scheeps
bemanning. Hier wordt verwacht dat gezamenlijk
optreden vloeiend kan verlopen zowel operationeel
als in het hele "familieleven" aan boord waarin men
vaak langere tijd buitengaats is en waar men ook
scheepstaken toebedeeld krijgt. De 7 a 8 man tech
nisch personeel en de 3 van de vliegende bemanning
moeten hiermee één zijn en niet als gast aan boord.
Zodra het schip in Den Helder is, zullen de MLD'ers
met de helikopter op marinevliegkamp de Kooy zijn
geplaatst. Het is dan mogelijk dat de volgende vaar-
periode voor de boordploeg op een ander schip
plaats vindt. Het inpassen in de andere scheepsorga-
nisatie kan redelijk soepel verlopen door de ervaring
die de MLD'ers hebben in de KM in het algemeen en
aan boord in het bijzonder.
Het operationele aspect beperkt zich niet tot het
uitvoeren van opdrachten en aanwijzingen van het
schip. Het vliegtuig moet zelfstandig het doel
kunnen zoeken en eventueel aanvallen, schaduwen
of nadere inlichtingen er van verzamelen. En dat
weer in volledige samenwerking met het schip. In
een aantal gevallen zal de heli het schip moeten
dirigeren. Dit vereist een wederzijds blindvaren op
elkaar. Met name bij schepen waarbij het schip en de
helikopter onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden
is het van essentieel belang dat iedereen dezelfde
achtergrond heeft om het optimale product te
bereiken en daarmee de maximale operationele
gereedheid. Met andere woorden: synergie! Zodra een
schip alleen fungeert als "luchthaven", zoals
bijvoorbeeld op Hr. Ms. Rotterdam, is de synergie bij
de bemanningen minder van belang.
Op individuele basis vindt er exchange plaats met
vliegers van de Koninklijke Luchtmacht. De training
van de luchtmachtvlieger voor boordhelikopters
richt zich dan voor een groot deel op de tactische
inbreng en op assimilatie met de MLD. Vervolgens
wordt hij volledig opgenomen als lid van de 3-mans
marinebemanning zodat de synergie met de vloot zo
veel mogelijk kan worden gehandhaafd.
Slot
In het 88-jarige bestaan heeft de Marine Luchtvaart
Dienst zich verinnigd met de vloot met name in de
vorm van het vliegtuig aan boord van schepen. Deze
versmelting, ontstaan door de introductie van
drijvervliegtuigen aan boord van schepen, is geleide
lijk steeds verder toegenomen en is met de komst
van de boordhelikopter in optima forma. De vloot
heeft door de ervaringen ondervonden dat de
vliegende component aan boord haar mogelijkheden
sterk heeft uitgebreid en dat het verhoudingsgewijs
het belangrijkste sensor- en wapensysteem aan boord
is. Ze heeft gemerkt dat ze er voor een belangrijk
deel van afhankelijk is geworden en daarmee is de
boordhelikopter van essentieel belang voor de vloot.
Over de betekenis van de helikopter aan boord van
fregatten zal binnen defensie waarschijnlijk niet veel
discussie bestaan, maar het is van belang dat de
defensieleiding bij alle gedachten tot samenvoeging
van onderdelen in de Krijgsmacht beseft dat het
product voorop moet staan en dat hiervoor de
voorwaarden optimaal moeten zijn. De boord
helikopter van fregatten bemannen met marine
personeel is zo'n belangrijke voorwaarde.
Geraadpleegde bronnen
70 Jaar Marine Luchtvaart Dienst, N. Geldhof
Nieuwsbrief SVMLM nr. 71, oktober 1999
Nieuwsbrief SVMLM nr. 77, april 2001
Spinner nr. 7, januari 2003
Verslagen Admiraliteits Raad, 1959, 1962, 1963,
1965 en 1966
AVIA-XIV-12, december 1965
48
