25 jaar Stichting Vrienden van het Militaire Luchtvaartmuseum
Militaire Luchtvaart in Nederlands-Indië gevlogen.
Voor ons land is de Norseman historisch van geen
betekenis, anders dan dat het vliegtuig is ontworpen
en gebouwd door de Nederlandse Canadees Robert
B.C. Noorduyn, die ook alle 'Nederlandse' Harvards
heeft gebouwd die de Koninklijke Luchtmacht na de
oorlog van de RAF heeft overgenomen. De Noorse
luchtmacht heeft een aantal Norsemans in dienst
gehad. Als je in Noorwegen goed om je heen kijkt,
kom je zo hier en daar nog een Norseman tegen.
Treffende gelijkenis
Er staan meer interessante vliegtuigen in het
museum in Gardermoen. Op een halverwege in het
museum aangebracht balkon zijn enkele lichte
vliegtuigen en een paar helikopters geparkeerd.
Daaronder een kleurig gespoten Interstate S.1A
Cadet. Het is een Amerikaans vliegtuig uit de
beginjaren van de Tweede Wereldoorlog. Niet ten
onrechte roept het model associaties op met een
ander type dat beter bekend is. De gelijkenis is dan
ook treffend. De Cadet is inderdaad de voorloper van
wat korte tijd later Taylorcraft als Grasshopper zou
produceren. Daarna volgde Piper Aircraft met zijn
wereldberoemde Cub's.
Achter de coulissen
Maar het meest interessante van wat een museum
kan bieden, blijft voor vliegtuigliefhebbers toch
altijd dat wat het museum doorgaans niet kan bie
den. Een kijkje achter de coulissen. Zo trof ik tijdens
mijn bezoek, quasi nonchalant de werkplaats inlo
pend, een aantal mensen die druk bezig waren met
de restauratie van een Lockheed-18 Lodestar. Het
toestel is al in Britse camouflagekleuren geschilderd
en zal intussen wel gereed zijn. Oorspronkelijk heeft
het vliegtuig dienst gedaan bij de BOAC, een van de
Britse luchtvaartmaatschappijen die zo'n 30 jaar
geleden het veld moest ruimen bij een grootschalige
fusie. Het vliegtuig, civiel geregistreerd als G-AGIH,
maakte op 28 augustus 1944 een fatale crash bij
Kinnekulle in Zweden. Naar verluid is de Lodestar daar
na nog in Finland geweest. Het zijn thans dus kenne
lijk de Noren die het vliegtuig van de sloop hebben
gered en het uitstekend hebben gerestaureerd.
Noorwegen mag dan wel een eind hogerop liggen,
maar wat de luchtvaart betreft en zeker de vliegtuig
musea, is het een aanrader om eens werk te maken
van zo'n rondreis op vakantie. Voor het weer hoefje
't niet te laten en in combinatie met musea in de
Heel bijzonder is deze Noorduyn Norseman IV, ontworpen
en gebouwd door een Nederlander,
foto: loe M.M. Baltussert
gen zoals een Heinkel-111, een Junkers-88 in restaura
tie en een schitterende driemotorige Junkers-52. Een
voor ons opvallende verschijning is de Noorduyn
Norseman IV. Een dergelijk vliegtuig heeft in 1948
enige tijd met een Nederlandse registratie bij de
accent ligt vooral op een tentoonstelling van vliegtui
gen die in Noorwegen een rol hebben gespeeld
tijdens de 'koude oorlog'. En dat varieert dan van
een F-84G Thunderjet tot een F-5 Freedom Fighter en
alles wat daar tussen ligt. In dat opzicht krijgt men
een aardige kijk op wat een land als Noorwegen zich
in de tweede helft van de vorige eeuw heeft moeten
getroosten om vrede en veiligheid zeker te stellen.
Men mag niet vergeten dat Noorwegen een gemeen
schappelijke grens heeft met Rusland. En hoewel
Noorwegen traditioneel altijd neutraal is geweest,
komt een groot deel van de Noorse strijdkrachten bij
een onverhoopt militair conflict onder commando te
staan van de NAVO. Die houdt dan ook op gezette
tijden grote oefeningen waaraan doorgaans een
aantal NAVO luchtmachteenheden deelnemen.
Norseman
De periode van de Tweede Wereldoorlog en de tijd
kort daarna is in het Noorse Luchtmachtmuseum
herkenbaar door een aantal bekende Duitse vliegtui-
51
