De restanten van de Amerikaanse F-16C van 555 Squadron
op Aviano die werd neergeschoten op 2 mei 1999 hij Sabac
in noordwest Servië,
foto: Maarten Baltussen.
Buitenopstelling
Buiten op het terrein rondom het museum staan
onder andere een door de Fransen gebouwde
Junkers Ju-52/3m, een C-47B Dakota, een Mi-4 heli
kopter en een oude Caravelle van Yugoslav Airlines.
Ze staan er verwaarloosd bij. Niet zo zeer vanwege
de oorlog in de afgelopen jaren, maar wel door ern
stig gebrek aan onderhoud. Het linnen op het rich
tingsroer van de Dakota en op de ailerons van de
Crate fladdert in de wind. De bekleding van enkele
Kraguj's zal het niet lang meer houden en zelfs de
enig overgebleven Sealand-amfibie ter wereld, heeft
haar neus goed gestoten. Het terrein rond het muse
um wordt ook gebruikt voor de opslag van een
onwaarschijnlijk groot aantal vliegtuigen. Ze
maken geen deel uit van de museumcollectie en
zijn compleet intact. Er mag niet worden gefoto
grafeerd. De Jastrebs, Orao's, Galebs en Super
Galebs zijn samen met een aantal MiG-21's en een
paar Kraguj's al vóór de Kosovo oorlog vliegend
naar Surfin gekomen en bij het museum gepar
keerd. Ze werden aan de grond gezet als gevolg van
de Dayton akkoorden. Operationeel zijn ze welis-
Twijfelachtig
In hoeverre het luchtmachtmuseum in Belgrado
met dit soort verkoop beantwoordt aan haar muse
ale doelstellingen is niet duidelijk. Of het tentoon
stellen van neergeschoten, vijandelijke vliegtuigen
of resten daarvan, daaraan bijdragen lijkt ons zeer
twijfelachtig. In West-Europa is geen enkel lucht
vaartmuseum te vinden waar kleine stukjes restan
ten van vijandelijke oorlogsvliegtuigen massaal
worden verkocht. Natuurlijk staan er heel wat
Duitse vliegtuigen in musea. Vaak gaat het dan ech
ter om vliegtuigen die na de oorlog in Frankrijk of
Spanje in licentie zijn gebouwd. In Engeland kom
je zo hier en daar ook Argentijnse FMA 1A-58
Pucara's tegen die in 1982 als oorlogsbuit na de
Slag om de Falklands zijn meegenomen. Maar het
Joegoslavische Luchtmachtmuseum met zijn hoog
staande historische collectie vliegtuigen, heeft zich
zelf met de verkoop van gecertificeerde stukjes F-
117 een onsmakelijke primeur bezorgd. Het lijkt er
op dat de feitelijke doelstelling van het museum
om redenen van nationale trots en politieke propa
ganda met succes naar de achtergrond is geschoven.
22
