die de vliegbasis met de naam Karang Endah ver
bond1. Karang Endah was eenvoudig te vinden op
een regionale kaart als een locatie ongeveer 70 km
van Palembang, langs de weg naar Prabumulih. Het
opsporen werd nu een beetje meer realistisch hoe
wel het speurgebied nog heel groot bleef. De kans
dat de vliegbasis volkomen door de rimboe zou zijn
overgroeid en daarom niet te vinden zou zijn. was
ook nog eens heel groot.
De volgende doorbraak kwam toen een persoonlijke
kennis opmerkte dat het Indonesische leger een
kazerne bij Karang Endah had. Dit kleine beetje
wijsheid gaf onmiddellijk een startpunt voor een
'on-the-ground' onderzoek. Het was veel makkelij
ker om een legerplaats op te sporen dan een onge
definieerde vliegbasis, hoewel dat natuurlijk geen
garantie was dat deze legerplaats en Palembang 2
dezelfde locatie betrof.
Gewapend met deze inlichtingen zijn we op 4 juni
2006 van Palembang in de richting van Prabumulih
gereden. De weg ging eerst door moerassig terrein
maar. na 50 km. in de buurt van Kota Gelumbang.
nam de rimboe het over. En toen. een stukje verder,
was er ineens een Indonesische kazerne langs de
weg met een groot boord dat ons vertelde dat dit de
Karang Endah kazerne was van het 5 Yonkav
5/- cavaleriebataljon van de Kodam Sriwijaya van
het Indonesische leger.
Hoewel het zondag was (of misschien juist omdat
het zondag was), gaf het personeel op de wachtpost
een positieve reactie - ja. er was een oude landings
baan in de legerplaats. Maar helaas, ondanks uitge
breid smeken bij de officier-van-de-dag. kregen wij
geen toestemming om verder dan de wachtpost te
gaan. En om foto's van de landingsbaan te mogen
maken, moesten we toestemming van hogere
instanties in Jakarta hebben.
Maar de officier bevestigde wel dat er een betonnen
landingsbaan met een lengte van 700 m was die nu
voor het trainen met tanks werd gebruikt. Hij ver
melde ook dat de gebouwen van deze legerplaats
oorspronkelijk door de Japanners waren gebouwd,
die hier een belangrijke vliegbasis hadden en hun
hoofdkwartier voor Zuid Sumatra.
Toen, en volkomen zonder aanmoediging, zei de
officier dat de basis oorspronkelijk 'Palembang
Satu' (Palembang Een) heette en dat Talang Betutu
'Palembang Dua' (Palembang Twee) was. En hoewel
hij de twee bases verward had. het onaangemoedig-
de noemen van deze namen was de uiteindelijke
bevestiging dat we 'het goud hadden gevonden'.
Met het bewijs dat Palembang 2 en de Karang
Endah legerplaats dezelfde waren, werd het nu
mogelijk om een verzameling van losse fragmenten
aan informatie met elkaar te verbinden om een his
torische samenvatting over deze vliegbasis te
maken, hoewel er nog steeds grote gaten in de his
torische kennis blijven.
De geallieerde vliegbasis
(december 1941 - februari 1942)
Zoals al is opgemerkt, startte de constructie van de
vliegbasis in 1941. Het was een ideale locatie. De
omgeving was een dichte rimboe die camouflage
gemakkelijk maakte. Maar er was ook een goede
weg- en treinverbinding met Palembang, hetgeen de
bevoorrading van de vliegbasis mogelijk maakte,
ondanks het feit dat er geen brug over de Musi in
Palembang was. Dit is nog steeds de situatie in
2006, behalve dat er nu twee bruggen over de Musi
liggen.
Hoewel de basis nog niet klaar was. begon de
Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands
Indisch Leger (ML-KNIL) er gebruik van te maken in
de laatste dagen van december 1941 toen de 2e
Afdeling van de le Vliegtuig Groep, 2-V1.G.1, uitge
rust met Glenn Martin bommenwerpers, er
geplaatst werd. Deze afdeling week uit naar
Semplak op 26 januari 19422.
Toen de oorlog uitbrak op 8 december 1941, gingen
Nederlands Indië, de Verenigde Staten, Groot
Brittannië en Australië nauw samenwerken voor de
verdediging van onder andere Nederlands Indië.
Voor dit doel werd een 'combined' luchtmachtcom
mando (ABDAIR) opgericht dat op 15 januari 1942
operationeel werd. Maar, zoals wordt verteld in
andere bronnen, de geallieerde pogingen beteken
den niet veel meer dan een langzame terugtrekking
uit Malaya en Singapore, tot de officiële overgave
op Java op 8 maart 1942.
Binnen het kader van deze terugtrekking werden
squadrons van de Royal Air Force (RAF) en de Royal
Australian Air Force (RAAF) gebruikers van de twee
vliegbases rond Palembang. Op 31 januari 1942
nam Group Captain McCauley (RAF) het bevel over
Palembang 2 op zich.3
Vliegtuigen die vanuit P2 opereerden waren
Lockheed Hudsons van het le RAAF, 78e RAAF en
12
