TER VNFORMATIE
Expositie Airworld in
2, het Stedelijk Museum
in Amsterdam
Tot begin november loopt in het Stedelijk Museum
in Amsterdam de expositie Airworld:
Luchtvaartdesign en- architectuur. Deze tentoonstel
ling gaat in op architectuur en vormgeving van de
luchtvaart. De periode die belicht wordt loopt van
1919, het jaar waarin de eerste reguliere vluchten
plaatsvonden, tot nu. De luchtvaart spreekt al meer
dan een eeuw tot de verbeelding. Na de pioniersfase
waarin kou en herrie tot de ongemakken behoor
den. werd vliegen een luxe manier van reizen waar
bij service en comfort in een loungeachtige omge
ving de reiziger op zijn gemak moesten stellen. In
de presentatie wordt duidelijk welke 'status' het vlie
gen in de loop der jaren heeft ingenomen. In de
beginperiode is de aandacht vooral gericht op het ver
beteren van de technische aspecten van vliegtuigen
en neemt het interieur een ondergeschikte rol in.
Na verloop van tijd komt de luchtvaart steeds meer
in het teken van luxe te staan. Ontwerpers als de
Amerikanen Henry Dreyfuss en Walter Dorwin
Teague ontwerpen in de jaren dertig interieurs die
's nachts tot slaapgelegenheden konden worden
omgetoverd waarbij alles in het teken stond van
gemak en comfort. Tegenwoordig is het vliegtuig
een populair vervoermiddel en heeft het. mede
door de tarieven van veel low cost maatschappijen,
een veel groter bereik. Hierdoor is de nadruk nog
meer op efficiëntie en veiligheidsmaatregelen
komen te liggen. Het ontwerp van stoelen die nog
minder plaats innemen maar wel lekker zitten,
brandvertragende bckledingsstoffen en serviesgoed
dat ultralicht en stapelbaar is. zijn belangrijke uit
gangspunten bij het ontwerpproces.
Nadat vliegtuigen er decennialang hetzelfde heb
ben uitgezien, lijkt hier nu ook eindelijk iets in te
gaan veranderen met de uitvinding van de 'blended
wing body' (een deltavormig vliegtuig). Behalve
meer ruimte voor passagiers is ook een lager
kerosineverbruik hiervan een groot voordeel. Ook
de corporate identity van een maatschappij die
terugkomt in alle uitingen, van advertenties tot ste
wardessenpakjes. is voor ontwerpers in deze tijd
van felle concurrentie een zeer belangrijk aspect.
De meest recente zaken die worden getoond zijn
toekomstvisies voor vliegtuigen en interieurs van
hedendaagse ontwerpers. 'Airworld. Design en
Architectuur voor de Luchtvaart' is te zien in Stedelijk
Museum CS tot en met 5 november.
Korte geschiedenis van
I de Nationale Vliegtuig
Herkennings
Kampioenschappen
Het herkennen van vliegtuigen is zo oud als de lucht
oorlog. Het is een noodzakelijke activiteit gebleken
bij het gebruik van het luchtwapen. Omdat een
vijandelijk vliegtuig schade kan aanrichten is het
nodig te weten hoe dit er uit ziet. om dit tijdig uit te
kunnen schakelen of te schuilen. Daarom is het
nodig de "eigen" vliegtuigen te kunnen onderschei
den van de vijandelijke vliegtuigen. Afgezien van het
nut en de noodzaak van deze discipline kan het ook
een leuke activiteit zijn. waarbij de mogelijkheid
bestaat om dat in wedstrijdverband te doen.
In de strijdkrachten werd het herkennen van vlieg
tuigen aan iedereen die te velde kon komen dan
ook onderwezen. Het was vooral van belang voor de
luchtverdediging. In het Angelsaksische taalgebied
werden degenen die op de uitkijk stonden en de
vliegtuigen moesten waarnemen (en deze waarne
mingen vastleggen) "spotters" genoemd. Daarvan is
de term "spotter" afgeleid. Een spotter is iemand
die een bepaald onderwerp waarneemt en deze
waarneming vastlegt. Dit kan van alles zijn. maar
wordt heel vaak geassocieerd met vliegtuigen. Er zit
overigens wel een element van herkenning in. Er
zijn ook diverse soorten wedstrijden om de onder
linge krachten te kunnen meten. Een van de oudste
herkenningswedstrijden in Nederland is de
"NVHK". een afkorting van de Nationale Vliegtuig
Herkennings Kampioenschappen.
Vanaf 1958 werden jaarlijks de Nationale Vliegtuig
Herkennings Kampioenschappen (NVHK) georgani
seerd. De organisatie hiervan was oorspronkelijk in
handen van de afdeling Luchtvaartkennis van de
9
