het huidige Officierscasino - aan de Soesterbergse
Kampweg.
Inderdaad gebeurde het regelmatig dat Duitse
vliegtuigen op of bij het vliegveld verongelukten,
munitie ontplofte of luchtaanvallen door
geallieerde bommenwerpers werden uitgevoerd.
Een zware aanval door Amerikaanse bommen
werpers vond plaats op 8 maart 1944. Een Britse
aanval op 15 augustus 1944 veroorzaakte vooral
veel schade in Den Dolder en Bosch en Duin.
Hierna werd de intensiteit van de Duitse operaties
beduidend minder tot op 9 april 1945 de Duitse
Sprengkommando's het vliegveld grondig
vernielden.
Na-oorlogse ontwikkeling
Zo troffen de Canadezen en Nederlanders het
gehavende vliegveld in mei 1945 aan; de startbanen
waren echter al weer snel bruikbaar. Op 1
september 1945 landde Veldmaarschalk
Mongomery op Soesterberg, waar hij door Prins
Bernhard werd verwelkomd. De oude weg naar het
vliegveld werd prompt naar Montgomery
vernoemd. De KLM ging het vliegveld gebruiken
voor lesvluchten met haar nieuwe vloot, waarmee
zij haar vleugels naar Indië en Amerika wilde
uitslaan. Het KLM-personeel werd in het voormalige
Wehrmachtsheim ondergebracht. Ook de Dakota
van Prins Bernhard die met zijn gezin weer op
Paleis Soestdijk was gaan wonen, kreeg op
Soesterberg een vast onderkomen.
Begin 1948 werd door het Bureau Aanleg, Beheer en
Onderhoud Vliegvelden van het ministerie van
Defensie gestart met werkzaamheden om van
Soesterberg een straaljagerbasis te maken.
Soesterberg liep daarbij bepaald niet voorop. De
opbouw van de na-oorlogse luchtverdediging met
Meteor-squadrons was op Twenthe en Leeuwarden
al in volle gang. Niet minder dan zeven grote
hangars, die in de oorlog in Schotland hadden
gestaan, verrezen op Soesterberg, maar moesten
eerst nog dienst doen als opslag voor ongebruikte
vliegtuigen. Wel vond op Soesterberg in 1947 het
eerste grote na-oorlogse vliegfeest plaats met de
Ruiten Vier, het demo-team van 327 Sqn, behoorde tot de
75 Meteors die in de eerste helft van de jaren vijftig op
Soesterberg aanwezig waren
Koninklijke familie en de Franse vliegtuigbouwer
Henri Farman als eregasten.
Op 31 augustus 1951 was het eindelijk zover dat
Soesterberg officieel als Vliegbasis werd heropend.
Het uit de RAF in de oorlog stammende 322
Squadron met Spitfires kreeg Soesterberg als
thuisbasis. Tegen het eind van het jaar volgden
twee Meteor-squadrons, 327 en 328, waarna ook 322
Meteors kreeg. Met zo'n 75 Meteor-straaljagers werd
het echt druk op het veld, dat inmiddels in een
dicht bewoonde omgeving was gelegen. Dat gaf
door de jaren heen veel druk om de geluidsoverlast
te beperken. In 1958 werden 30.000 hand
tekeningen van omwonenden verzameld om te
pleiten voor sluiting van de basis. De minister van
Defensie kon hier echter niet op ingaan vanwege de
Navo-verplichtingen.
Hoewel Soesterberg nu maar één van de tien actieve
vliegbases was om het totaal van 20 squadrons te
herbergen dat Nederland aan de Navo beschikbaar
stelde, bleef Soesterberg toch als de bakermat van
de militaire luchtvaart een bijzondere plaats
innemen. Dat kwam vooral tot uitdrukking in de
vele plechtigheden die aan de voet van het
herrezen monument voor de gevallen kameraden
werden gehouden. Ik noem hier slechts de
jaarlijkse beëdiging van KMA-officieren, de
herdenkingen op 4 mei en 1 juli, de bevels
overdrachten, maar ook de parade ter gelegenheid
van de verzelfstandiging van de Koninklijke
Luchtmacht op 27 maart 1953 en de uitreiking van
het vaandel aan de Koninklijke Luchtmacht door
Koningin Juliana op 19 mei 1965.
14
