het Christelijke Militair Tehuis en diverse wonin
gen werden in juni 1940 afgebroken omdat ze
naar de smaak van de Duitsers te dicht tegen het
vliegterrein aan lagen. Het theehuis bijvoorbeeld,
werd slechts door de Batenburglaan van de vlieghei
gescheiden. Couturier zag zijn bedrijf met de grond
gelijk gemaakt worden.50 De Duitsers maakten van
de vlieghei een grote militaire vliegbasis om van
daaruit doelen in Engeland te bestoken.51
De toekomst
Op de afgebeelde tekening is te zien hoe het thee
huis en het museum eruit zouden hebben gezien
als de Duitsers niet in 1940 het hele complex had
den afgebroken. Na de verbouwing van 1938 had
Marinus Couturier nog een aantal andere verfraai
ingen op en rond het theehuis voorzien. Plannen
voor nog twee verbouwingen waren in voorberei
ding.52 Deze zijn echter uiteindelijk op de tekenta
fel blijven liggen.
Anno 2008 herinnert niets meer aan het theehuis
'Soesterdal'. Wellicht ontstaan er, met het beëin
digen van de vliegactiviteiten op de Vliegbasis
Soesterberg, mogelijkheden om een nieuw etablis
sement te bouwen met uitzicht op de weidse vlakte
waar eens de wieg van de Nederlandse luchtvaart
stond. Vliegtuigen zullen er niet meer het lucht
ruim kiezen, maar het veel geprezen uitzicht zal
niet verloren gaan.
Noten
13
1. www.wikipedia.nl
2. J.A.M.M. Janssen. Van curiosaverzameling tot volwaardig museum.
Spinner nr. 17 juli 2005, p. 6
3. D. Top en W. Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den Rijn
1990. p. 235
4. Dr. J.W. Wijn. Gedenkboek van de Luchtvaartafdeeling 1913-1938,
Utrecht 1938. p. 13
5. B. Lensink en D. Top. Soesterberg 'Ons Dorp' -2-, Alphen aan den
Rijn 2005. z.p.
6. Z.a., 'Pleziervluchten'. De Soester2 april 1932. z.p.
7. G.I. Smit. R.CJ. Wanderink. I. Hoogland. KLM in beeld. 75 jaar
vormgeving en promotie. Amsterdam 1994. p. 39
8. A. van der Woud. Nationaal Archief Magazine, februari 2007. p. 13
9. In 1936 betaalde men 5 gulden voor een rondvlucht. In 1938 was
de prijs opgelopen tot 12 gulden. Deze vlucht duurde een kwar
tier en werd uitgevoerd met de Fokker F.VIIa PH-ACT.
10. B. Lensink en D. Top. Soesterberg 'Ons Dorp' -2-, Alphen aan den
Rijn 2005. z.p.
11. D. Top en W. Top. Soesterberg van toen en nu. Alphen aan den Rijn
1990. p. 235
12. Z.a. 'Enkel foto's herinneren aan eerste luchtvaartmuseum in
Soesterberg'. De Soester Courant. 21 mei 2008. p. 7
13. Z.a.. 'Wat "Soesterdal" laat zien'. Het Vliegveld. 1936 p. 118
14. Z.a.. 'Luchtvaarttentoonstelling te Soesterberg'. De Soester
Courant. 10 april 1936. z.p.
15. Z.a. .'De Luchtvaart-tentoonstelling. In en om het theehuis
Soesterdal, Vliegwereld. 16 april 1936
16. Z.a.. 'Wat "Soesterdal" laat zien'. Het Vliegveld. 1936. p.118
17. Peter Baeten. '100 jaar luchtvaart en de Nederlandse luchtvaart
musea'. Verenigde Vleugel, jrg. 5 nr. 6 november 2003. p. 9
18. Z.a. 'De Luchtvaart-tentoonstelling. In en om het theehuis
Soesterdal'. Vliegwereld. 16 april 1936
19. Dik Top. Soesterberg 80 jaar Militaire Luchtvaart. Alphen aan
den Rijn 1993. pp. 65. 66
20. Dik Top. Soesterberg van toen en nu. Alphen aan den Rijn 1990. p.
241
21. R. de Leeuw. Fokker. Verkeersvliegtuigen. Van de F.l uit 1918 tot en
met de Fokker 100 van nu. 1989. p. 83
22. Het type C V W van Fokker voldeed in Nederland niet. In Zweden
verbouwde men de Fokker C.5 tot watervliegtuigen en was daar
zeer tevreden mee. Zie Thijs Postma. Fokker. Bouwer aan de wereld
luchtvaart. Haarlem z.d.. p. 64
23. Z.a..'Luchtvaarttentoonstelling te Soesterberg'. De Soester
Courant. 10 april 1936. z.p.
24. Dik Top. Soesterberg 80 Jaar Militaire Luchtvaart. Alphen aan den
Rijn 1993. p. 66
25. Z.a.. 'De Luchtvaarttentoonstelling. In en om het theehuis
Soesterdal'. Vliegwereld, april 1936, p. z.p.
26. R. de Leeuw. Fokker. Verkeersvliegtuigen. Van de F.l uit 1918 tot en met
de Fokker 100 van nu. 1989. pp. 82-83
27. Op 25 maart 1935 was er in Rotterdam al een tentoonstelling
over de luchtvaart geopend, deze ging echter alleen over de
technische kant van het vak. Hier waren propellers, kaarten,
motoren en modellen tentoongesteld. Dit in tegenstelling tot in
Soesterberg waar ook echte vliegtuigen te zien waren. Zie Een
luchtvaart-museum. Onderafdeeling van het Scheepvaartkundig
Instituut te Rotterdam. 'Het Vliegveld', april 1935.
28. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen en nu. Alphen aan den
Rijn 1990. p. 239
29. Z.a. .'Soesterdal'. Het Vliegveld, mei 1938. Amsterdam, p. 151
30. Z.a.. 'Soesterberg. Heropening van de luchtvaarttentoonstelling
'Soesterdal". De Soester. 16 april 1938
31. Z.a.. 'Soesterdal heropend'. Vliegwereld. 1938. p. 242
32. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den
Rijn 1990. p. 239
33. Z.a.. 'Soesterdal heropend'. Vliegwereld. 1938. p. 242
34. Peter Baeten. '100 jaar luchtvaart en de Nederlandse luchtvaart
musea'. Verenigde Vleugels, jrg. 5 nr. 6 november 2003. p. 9
35. Z.a.. 'Soesterdal heropend'. Vliegwereld. 1938
36. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen en nu. Alphen aan den
Rijn 1990. p. 239
37. Z.a.. 'Soesterdal'. Het Vliegveld, mei 1938
38. Z.a.. 'Nationaal Luchtvaartfonds. Oproep van het Pelikaan
comité.'. Het Vliegveld, januari 1934. p. 10
39. Z.a.. 'Nationaal Luchtvaartfonds'. Het Vliegveld, februari 1934. p.
40
40. Z.a.. 'Nationaal Luchtvaart-Fonds'. Het Vliegveld, januari 1934. p.
10
41. D. Top en W. Top. Soesterberg von toen en nu. Alphen aan den Rijn
1990. pp. 238-239
42. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den
Rijn 1990. pp. 238. 239
43. Z.a.. 'Huldigingscomite luchtvaartafdeeling'. De Soester. 29 juni
1938
44. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den
Rijn 1990. pp. 239. 240
45. Z.a.. 'Soesterdal heropend'. Vliegwereld. 1938. p. 242
46. B. Lensink en D. Top. Soesterberg 'Ons Dorp'. Alphen aan den Rijn
1990. z.p.
47. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den
Rijn 1990. p. 240
48. Dik Top. Soesterberg vliegveld 1939-1945. Alphen aan den Rijn 1994.
p. 41
49. Dik Top. Soesterberg vliegveld 1939-1945. Alphen aan den Rijn 1994.
p. 44
50. Dik Top. Soesterberg vliegveld 1939-1945. Alphen aan den Rijn 1994,
p. 50
51. Dik Top en Wim Top. Soesterberg van toen tot nu. Alphen aan den
Rijn 1990. pp. 235-241
52. B. Lensink en D. Top. Soesterberg 'Ons Dorp' -2-, Alphen aan den
Rijn. z.p.
