Enkele dagen later - het was 15 januari 1942 - werd
een patrouille bestaande uit Van Helsdingen, Swarts
en Bruggink, ingedeeld bij het 243 RAF-squadron.
Tijdens een luchtalarm kreeg een gecombineerde
patrouille opdracht boven de Riouwarchipel. Na
een kwartier met de Britten rondvliegen was Van
Helsdingen het wachten beu. Met zijn volgvliegers
Swarts en Bruggink liet hij de Engelsen achter
boven de Riouwarchipel en vloog richting Singa
pore. Een merkwaardige beslissing van een man die
discipline zo hoog in het vaandel had staan.
Hoe dan ook. boven Singapore werden ze door een
aantal Ki-43's aangevallen. Vdg. Swarts werd neerge
schoten, maar wist zijn Brewster per parachute te
verlaten. Op onverklaarbare wijze werd hij bij het
neerkomen op de grond gedood. Het luchtgevecht
bleef zonder positieve resultaten en 2-V1.G.V had
zijn eerste verlies geïncasseerd.
naar hel vliegveld Samarinda II (Oost-Borneo) dat
omstreeks die tijd in de voorste lijn was komen te
liggen. Samarinda II was een verborgen vliegveld dat
zijn geheimen geruime tijd uitstekend heeft weten
te bewaren.
Samen met 1-V1.G.V telde de afdeling toen zestien
Brewsters. 2-V1.G.V bestond uit: kap vl-wrnr J.P van
Helsdingen (afdelingscommandant) tit vl-wrnr P.A.
Hoyer, vdg vl-wrnr R.A. Rothcrans, vdg vl-wrnrn P.R.
Jolly, sgt vl A.E. Stoové en sgt vl G.M. Bruggink.
Op 22 janu
ari werd een
verkenningsvlucht
richting Tarakan uitge
voerd door Van Helsdingen
en Bruggink teneinde de
Japanse invasievloot op te sporen.
In de loop van de middag bombar
deerden de Brewsters. waaronder een
afdeling onder commando van Van Helsdin
gen, een Japans konvooi.
Een dag later nam Van Helsdingen met zes Brew
sters deel aan een duikbombardement op een for
midabele Japanse transportvloot in de Straat van
Makassar. Het werd een geslaagde aanval: zowel
Bruggink als Stoové wisten elk twee bommen op
twee transportschepen te plaatsen. Vdg vl-wrnr
Rothcrans raakte bij deze actie vermist.
In de ochtend van 24 januari volgde weer een aan
val op de Japanse vloot, waaraan van de zijde van
2-V1.G.V werd deelgenomen door Van Helsdingen,
Bruggink, Hoyer en Stoové. Van een verrassings
aanval, zoals de vorige dag, was geen sprake meer.
Navy-Zero's boden verbitterde tegenstand. Door
de zware bewolking konden geen treffers worden
waargenomen. Later op de dag werd nog een verken
ningpatrouille door 2-V1.G.V uitgevoerd. Vroeg in de
ochtend van 25 januari startten twee patrouilles van
2-V1.G.V - onder commando van Van Helsdingen en
Hoyer - voor verkenning naar Balikpapan. Tijdens
de vlucht bemerkte Van Helsdingen dat zijn mitrail-
Een Brewster Buffalo van de ML-KNIL.
De vlieger is hoogstwaarschijnlijk de
vdg vl-wrnr F. Pelder
Bron: NIMH
Op 17 januari verliet patrouille I-2-V met de drie res
terende Brewsters Malakka en vloog naar Semplak
(bij Buitenzorg). Daar werd de patrouille van Hoyer
met die van Van Helsdingen samengevoegd. Jaap
van Helsdingen kwam teleurgesteld terug uit Singa
pore. Naar zijn oordeel hanteerden de Engelsen te
veel het schema van per 24 uur acht uur vechten,
acht uur sport en acht uur slapen. In feite hadden
2-V1.G.V en de overige squadrons van zonsopkomst
tot zonsondergang te vaak stand by gestaan. Het
moet voor de naar actie snakkende Van Helsdingen
een moeilijk te verteren periode zijn geweest.
2-V1.G.V naar Borneo
Na een kort verblijf op Semplak vloog 2-V1.G.V. op
20 januari 1942 met twee patrouilles via Soerabaja
16
