Helsdingen werd als vermist opgegeven.
Ruim een maand nadien - op 13 april - bracht
mevrouw Van Helsdingen haar tweede kind ter
wereld. Later in de oorlog geraakte zij, met haar
twee kinderen, in een Japans interneringskamp.
Gedurende de gehele oorlog was zij vol hoop dat
haar man nog leefde. De overtuiging dat haar man
ergens in krijgsgevangenschap was beland, gaf haar
de kracht die afschuwelijke kampperiode te door
staan.
Enkele meningen
Pas in 1946, toen zij reeds in Nederland woonde,
vernam mevrouw Van Helsdingen van een vriendin
dat haar man dood was. Kort daarop meldde het
Rode Kruis haar officieel het sneuvelen van haar
echtgenoot. Sindsdien was zij ervan overtuigd dat
haar man was neergestort op de vulkaan Tangkoe-
ban Prahoe en in het diepe kratermeer lag.
Anemaet was waarschijnlijk ooggetuige van het ver
ongelukken van het toestel waarin Van Helsdingen
vloog. Hij verklaarde die 7° maart vanaf Andir een
vliegtuig te hebben zien neerstorten:
Het ding vloog helemaal alleen en stond niet in
brand. Het gebeurde boven Lembang, zo'n vijf
kilometer van Andir. Volgens mij was dat Jaap.
Hij verdween achter de heuvels, rechts van de
Tangkoeban Prahoe. Hij kan daarom m.i. niet in
het kratermeer zijn gevallen, maar in de dichte
bush. Het blijft echter vreemd dat ze hem niet
gevonden hebben: Java is toch redelijk dicht
bevolkt. Het kan echter zijn dat hij nog een heel
stuk is doorgevlogen alvorens neer te storten. Er
was in ieder geval geen Jap in de buurt en een
parachute heb ik ook niet gezien.
A.P. Limahelu van de Militaire Motordienst op de
vliegbasis Andir, was die 7C maart buiten werkzaam
en eveneens ooggetuige. Hij verklaarde over de toe
dracht:
Lembang ligt op een hoogte van 1400 meter,
waardoor het luchtgevecht goed kon worden
gevolgd. Ik zag vier Brewsters op lage hoogte
richting Lembang vertrekken. Plotseling zag
ik uit de richting van de Tangkoeban Prahoe
een formatie van drie Japanners, een andere
formatie van drie stuks uit de richting van de
berg Boerangrang en nog een formatie van
drie ten westen van de Boerangrang komen.
De formaties kwamen steeds dichter bij de
Brewsters. Vanuit onze werkplaats konden we
duidelijk zien dat boven de Lembang-area de
Japanners uit de formatie braken en konden we
de mitrailleurs horen schieten. De Zero's doken
naar beneden en achtervolgden de Brewsters.
Ik zag hoe een Brewster een snelle duikvlucht
maakte en door een Japanner werd achtervolgd.
Plotseling zag ik een andere Brewster wegvallen
en in een glijvlucht neerstorten, waarschijnlijk
in een ravijn in de Lembang-area.
Uit de Japanse archieven is op te maken dat de
Japanse luchtmacht die dag in de regio van de Lem-
bangstelling en Andir geen verliezen heeft geleden.
Het lijdt derhalve weinig twijfel dat Anemaet en
Limahelu inderdaad Jaap van Helsdingen hebben
zien neerstorten. De vraag waar Van Helsdingen is
neergekomen, blijft evenwel open. Alle pogingen
om zijn lichaam te bergen, bleven vruchteloos.
De Militaire
Willems-Orde
Voor zijn laatste moedige
krijgsverrichtingen op het
Javafront werd kapitein J.P.
van Helsdingen bij Konink
lijk Besluit nr 5 van 14 juli
1948, postuum bevorderd tot
Ridder der 3C klasse der Mili
taire Willems-Orde.
Schout-bij-nacht K.W.F.M.
Doorman, die op 27 februari
1942 in een noodlottig ver
lopen zeeslag in de Java Zee
met zijn kruiser, Hr.Ms. "De
Ruyter", ten onder ging, en
kapitein J.P. van Helsdingen
zijn de enige twee Neder- De Militaire Willems-
landse militairen die voor Orde der 4e klasse
hun verrichtingen tijdens de Bron: Internet
Tweede Wereldoorlog wer
den onderscheiden met de Militaire Willems-Orde
der 3C klasse.
Om zijn naam te eren werd een luchtmachtkazerne
naar Jaap vernoemd: de Van Helsdingenkazerne aan
de Doodweg in Hilversum.
De volgvliegers van Van Helsdingen bij die operatie
van 7 maart, elt vl-wrnr A.G. Deibei, vdg vl-wrnr J.F.
Scheffer (postuum) en sgt vl G.M. Bruggink werden
na de oorlog begiftigd met de Militaire Willems
Orde der 4e klasse.4
Zowel de Van Helsdingenkazerne als het Deibei- en
Schefferkamp bestaan inmiddels niet meer.
Op de vliegbasis Woensdrecht is nog een zaal naar
21
