k
Van Helsdingen vernoemd; minder kan werkelijk niet. Daarmee zijn de
namen van deze befaamde Brewsier-vliegers nagenoeg uit het luchtmachtle
ven van alle dag verdwenen: ...they just fade away.
Tot besluit 1ST
Kapitein Van Helsdingen gold als een moedig en goed vlieger en was een
alom gerespecteerd en sympathiek commandant. Hij onderscheidde zich
bovenal door zijn bijzondere toewijding aan de nationale zaak. In die zin
mag hij worden beschouwd als een lichtend voorbeeld voor onze militaire
luchtvaart. Zijn naam werd na de Tweede Wereldoorlog bijgeschreven op
het KMA-tableau van Ridders de Militaire Willems-Orde. waarboven de veel
zeggende tekst is aangebracht:
Elt vl-wnrJ.P. van Helsdingen
Een heldenzwaard is beter dan de sterkste vesting. Bron: Archief jam. van Helsdingen
Het hoofdgebouw van de Van Helsdingenkazerne te
Hilversum Bron: Archief De Jongh
22
CS
Noten
1. P.C. Boer geeft een andere lezing over deze claims: de enige
lezing die volgens deze auteur vandaag de dag nog overeind kan
worden gehouden. In zijn boek 'De luchtstrijd om Indië' schrijft
hij: "Volgens een Japanse bron werden tijdens de operaties op 12
januari in het geheel geen verliezen geleden. De Japanse gegevens
over ingezette en verloren toestellen zijn dermate nauwkeurig dat
de claims van 243 Squadron. 488 Squadron en 2-V1.G.V naar het
rijk der fabelen moeten worden verwezen." Volgens Boer heeft de
betrokken Japanse afdeling een compleet archief nagelaten met
zeer gedetailleerde, van dag tot dag bijgehouden sterkte- en ver-
liesstatistieken. Het is naar de mening van vele vliegers inderdaad
zeer moeilijk om in de hitte van de strijd met zekerheid vast te
stellen of de tegenstander is neergeschoten.
2. Vdg vl-wrnr J. Dekeling en sgt vl L.J. Snoeck waren afkomstig van
de gereorganiseerde 1-V1.G.V
3. Door hun geringe hoogte hadden Van Helsdingen en Bruggink
geen enkele kans tegen de hoogvliegende Japanners aangezien
voor het aangaan van een luchtgevecht een grotere hoogte van
zeer groot belang is.
4. A.G. Deibei zou op 12 juni 1951 te Uithuizen op noodlottige wijze
bij een vliegtuigongeval met een Gloster Meteor om het leven
komen. Naar hem werd een legeringskamp van de Koninklijke
Luchtmacht vernoemd.
J.F. Schefler overleed op 2 mei 1944 te Ketiau (Palembang) in
Japanse krijgsgevangenschap aan paratyfus. Naar hem werd even
eens een legeringskamp vernoemd.
G.M. Bruggink overleefde de oorlog. Op eigen verzoek werd hij op
1 juni 1955 eervol uit de militaire dienst ontslagen. Hij emigreer
de naar de Verenigde Staten waar hij onder meer werkzaam was
bij een vliegveiligheidsinstantie. Hij is op 5 december 2005 - 88
jaar oud - in de slaat Alabama overleden. Op 10 december is hij
met (Nederlands) militair eerbetoon in Skipperville begraven.
5. Sinds enige tijd bekend onder de naam Nederlands Instituut voor
Oorlogsdocumentatie (NIOD) te Amsterdam.
6. Tegenwoordig onderdeel van het Nederlands Instituut voor Mili
taire Historie (NIMH) te Den Haag.
Bronnen
1Mondelinge c.q. schriftelijke informatie werd tijdens het onder
zoek onder meer ontvangen van:
Kol bd R.A.D Anemaet. dr P.C. Boer. G.M. Bruggink. G.J. Casius.
It-gen bd A.L Cox. It-gen bd G.H. Christian. M.Th. Esser, lt-gen G.H.
Gijbels. mevr. PA van Helsdingen-Clignett. drs. J. van Helsdingen.
F.C. van Helsdingen. kol bd PA Hoyer. dr JAM.M. Janssen, mevr Y.
Kies. A.P. Limaheiu. T. van der Muur. It-kol bd F. Pelder. kapt bd R.
de Senerpont Domis. It-kol bd J. Staal, aoo bd A. E. Stoové. lt-kol bd
O.G. Ward, gen-maj bd J.J. de Wolf. R. van Wijngaarden.
2. Daarnaast kon worden geput uit de relevante archieven en collec
ties van onder meer:
Centraal Archievendepot van het Ministerie van Defensie (Den
Haag). Foto- en Video/Filmarchief MI.-KNIL. Hoge Raad van Adel
(Den Haag). Indisch familiearchief (Den Haag). Militaire Lucht
vaartmuseum (Soesterberg). Rijksinstituut voor oorlogsdocumenta
tie (Amsterdam). Sectie Luchtmachthistorie (Den Haag).
Literatuur
P.C. Boer. De luchtstrijd om Indië. Operalies van de Militaire Luchtvaart KNIL
in de periode december 1941 - maart 1942. Houten 1990
P.C. Boer. De luchtstrijd rond Borneo, december 1941 - februari 1942, Houten
1987
J.W.T. Bosch. De Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch
U'ger in oorlog (8 december 1941 - 10 maart 1942). Soesterberg z.j.
Cadetten Almanak. Breda 1929-1931
H. Hooftman. Vun Glenn Martins en Mustangs. Zwolle 1967
L. de Jong. Het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog,
diverse delen. 's-Gravenhage 1969-1990
C.C. Küpfer. Onze vliegers in Indië, Haarlem 1946
P.G.H. Maalderink. De Militaire Willems-Orde sedert 1940. 's-Gravenhage
1982
Ridders der Militaire Willems-Orde bij de Koninklijke Luchtmacht. 's-Graven
hage 1965
R.W.C.GA Wittert van Hoogland (red). Een halve eeuw Militaire
Luchtvaart (1913 - 1 juli - 1963). 's-Gravenhage 1963
NCLStiaC(*UZ(M(
