II. De Eendenkooy
tijdens de oorlog
Bij de uitbreiding van het vliegveld bouwen de Duitsers
een verkeerstoren in de zuidwestelijke hoek van het veld.
Dat strekt zich dan uit tot voorbij de Huijbergseweg naar de
Groene Papegaai. De toren heeft in de noordwest hoek van
het huidige Kooibos gestaan, ook wel NAMIRO-bos geheten.
Het rood-wit geblokte bouwwerk is in de jaren '70 gesloopt
collectie Wim den Diejen, Hoogerheide
dat vreemde vliegtuigen het vliegveld gebruiken.
Voor de Luchtvaartafdeeling is De Eendenkooy in
die periode een reserve-vliegveld voor het geval
Welschap bij Eindhoven moet worden geëvacu
eerd. De vliegers van de R.K. Brabantse Aëroclub
mogen op de Eendenkooy blijven tot het terrein
onbruikbaar moet worden gemaakt voor de
vliegerij. De plannen daarvoor zijn volgens de
commandant van het 2e Luchtvaartregiment,
luitenant-kolonel-waarnemer J.H. Sar in oktober
1939, voldoende voorbereid. In het voorjaar van
1940, kort voor de oorlog, geeft de minister van
Defensie opdracht de plannen uit te voeren. Dwars
over het terrein van De Eendenkooy worden diepe
geulen gegraven en putringen geplaatst. Er kan
dan geen vliegtuig meer landen of starten. Het
Bewakingsdetachement houdt stand tot 12 mei
1940.
Dat alles heeft niet kunnen voorkomen dat de
Duitsers direct na de capitulatie op 14 mei 1940
het terrein innemen. De Eendenkooy verkeert in
een deplorabele toestand. Met hulp van aannemers
en lokale arbeiders slagen de Duitsers erin om
het vliegveld binnen vijf dagen weer in gebruik
te nemen. Er landen dan de eerste Duitse jacht
vliegtuigen op de 'Feldflugplatz Hoogerheide', zoals
de Eendenkooy dan wordt genoemd. Vandaaruit
worden ze ingezet voor de Blitzkrieg in België
en Frankrijk. Tegen de tijd dat de Ie Gruppe van
Jagdgeschwader 20 (I/JG20) op 29 mei naar Gent
wordt verplaatst, is het vliegveld volledig hersteld
van de maatregelen die Nederland nog voor de oor
log heeft genomen om vijandelijk gebruik onmoge
lijk te maken. Het vliegveld is dan obstakelvrij en
de Duitsers beginnen met de uitbreiding van het
veld. Ze maken er een grote militair vliegbasis van
voor de Luftwaffe. Het vliegveld fungeert vooral
als uitvalsbasis. De bevolking van de omliggende
dorpen probeert gewoon 'op de oude voet' door te
gaan. Op het vliegveld is grote vraag naar arbeids
krachten. Regionaal heerst grote werkeloosheid.
Een tiental aannemers met in totaal ongeveer 2800
man personeel uit heel West-Brabant werkt mee
aan de uitbreiding van het vliegveld. De lonen lig
gen er aanzienlijk hoger dan de verdiensten op de
akkers.
Het vliegveld maakt in de oorlog deel uit van de
groep Duitse vliegvelden beneden de grote rivie
ren. Die ressorteren allemaal onder Gilze-Rijen.
Woensdrecht is een zgn. Einsatzhafen, waar alleen
vliegtuigen worden gestationeerd als dat nodig
is. Afhankelijk van de ontwikkelingen aan het
front of in de lucht kan de belegging worden opge
voerd of verminderd. Woensdrecht is een grote,
goed georganiseerde en intensief gebruikte basis.
Hoewel het vliegveld voor de Duitsers van niet
onaanzienlijk belang is, is Woensdrecht vergeleken
met andere velden een van de kleinere vliegbases.
In de herfst van 1940 worden verkenningseenhe
den op Woensdrecht gestationeerd. Ze zijn uitge
rust met Henschel-126 hoogdekkers en tweemoto-
rige Messerschmitt-110's. De Duitsers maken dan
vanaf Woensdrecht voornamelijk verkennings- en
verbindingsvluchten langs de Noordzee en boven
de Zeeuwse en Zuid-Hollandse delta. Meer per-
25