tfy
Toespraak C-LSK luitenant
generaalJansen
Voordat tot de officiële onthulling werd
overgegaan, werd het woord gegeven aan
luitenant generaal Jac Jansen, C-LSK.
Dames en heren.
Het is goed vandaag hier in uw midden te zijn om
met u een belangrijk moment voor de Stichting
Vrienden van het Militaire Luchtvaart Museum
te markeren: de presentatie van de replica van de
Koolhoven FK 51, een project waaraan bijna 9 jaar
is gewerkt.
De Stichting heeft zich de afgelopen 20 jaar sterk
gemaakt om de vooroorlogse Nederlandse militaire
luchtvaart voor het Militaire Luchtvaart Museum
beter te documenteren. Uit de periode van vóór
1940 is er immers weinig, heel weinig bewaard
gebleven. Je kan je afvragen waarom dat zo is.
Hen deel van de verklaring ligt natuurlijk beslo
ten in de omstandigheid dat ten tijde van de
Duitse inval in mei 1940 in ons land en die van de
Japanners in Nederlands-lndie ruim anderhalfjaar
later, ten gevolge van gevechtshandelingen of door
opzettelijke vernietiging achteraf veel materieel
verloren ging.
Maar er waren meer factoren in het geding. De
luchtvaartwereld heeft zich altijd gekenmerkt
door een onbekommerd geloof in de zegeningen
van de techniek. Dat vooruitgangsdenken speelde
vooral ook in de jaren '30 een grote rol, toen er
onder meer intensief werd gediscussieerd over de
vraag welke materialen bij de vliegtuigbouw het
beste konden worden toegepast.
Het was een thema dat ook de militaire luchtvaart
wereldwijd volop bezig hield. In de Verenigde
Staten bijvoorbeeld wierpen luchtmachtmilitairen
zich uitdrukkelijk op als voorstanders van het
gebruik van metaal, dat in hun ogen het vlieg
tuigmateriaal van de toekomst was. Traditioneel
materiaal als hout vonden zij ouderwets en stond
symbool voor stilstand, zo niet achteruitgang.
In ons eigen land zal het waarschijnlijk niet veel
anders zijn geweest. Hoe het ook zij: wat als oud
werd ervaren, had afgedaan en werd doorgaans
snel opgeruimd. Luchtvaartmusea, die meteen aan
de bel konden trekken, wanneer originele vliegtui
gen verloren dreigden te gaan, en met hun inzet
Luitenant-generaal Jac Jansen overhandigt de Erepenning
van de Koninklijke Luchtmacht aan projectleider Harry
van der Meer
foto: Willem Helfferich
het tij wellicht nog hadden kunnen doen keren,
bestonden nog niet en zo ging belangrijk militair
cultureel erfgoed voorgoed verloren. Er werd ech
ter niet of nauwelijks bij stil gestaan.
Pas in de jaren '50 - '60, toen eerst op Schiphol
het latere Aviodome ontstond en de luchtmacht
vervolgens op Soesterberg ook een eigen museum
oprichtte, drong ten volle door dat in de eerste
decennia van de 20e eeuw in ons land te argeloos
was omgesprongen met de artefacten die beeldbe
palend waren geweest voor de luchtvaart in die
jaren. Dat leidde ertoe dat het schaarse originele
vliegtuigmaterieel uit de vooroorlogse jaren door
deze musea bijna letterlijk werd omarmd en dat er
naar wegen werd gezocht om de herinnering aan
de luchtvaart van vóór 1940 ook door middel van
alternatieve methoden levend te houden.
De Stichting Vrienden van het Militaire Luchtvaart
Museum heeft zich sterk ingezet om het verdwe
nen militair cultureel erfgoed door middel van
replica's naar authentiek voorbeeld weer tastbaar
te maken. Dat is interessant voor de vele tiendui
zenden bezoekers die hier komen, maar ook van
grote betekenis voor de Koninklijke Luchtmacht
zelf. De replica's laten immers zien waar de hui
dige luchtmacht vandaan komt en vormen zo ook
een illustratie voor de geweldige technologische
ontwikkeling die zij sinds de jaren '20-'30 heeft
doorgemaakt. Het MLM kan daardoor nog meer
10
