Fokker C.5
RECENT VERSCHENEN
Ontwikkeling, gebruik e
Fokker C.5
36
Edwin Hoogschagen, Fokker C.5 Ontwikkeling,
gebruik en ondergang.
Uitgegeven door Lanasta, Emmen.
ISBN 978-90-8616-073-0.
Het boek heeft 256 stevige pagina's in een hard
cover, waarbij een schilderij van de Fokker C.V '631'
van de hand van Serge Stone de voorkant siert.
Ruim 440 vaak onbekende foto's en een groot aantal
tekeningen, waarvan vele zijaanzichten in kleur
maken het boek tot een aantrekkelijk geheel.
Het boek beschrijft in de drie in de naam genoemde
hoofdstukken, de ontwikkeling, het gebruik en de
ondergang, diepgaand de geschiedenis van de Fok
ker C.V bij de Nederlandse Luchtvaart Afdeling.
En hierbij blijft het niet! Bij de ontwikkeling wordt
gekeken naar de voorgangers van de C.V, de D.VII,
D.X, D.XI, D.XIII, C.I, C.IV en naar de concurrent
van dat moment, de NVI FK 31. Uitgebreid komen de
proefvluchten aan bod, waarbij de in de praktijk op
gedane ervaringen tot aanpassingen van het model
leidden. Ook de opbouw van de romp en de vleugels
wordt belicht.
Het hoofdstuk 'gebruik' begint in 1925 met de
bestelling van de LVA van zes C.VI verkenners. De
C.VI was de 'lichte' uitvoering van de C.V, met een
motorvermogen dat onder de 350 pk van de C.V lag.
Beproevingen, bewapening, verschillende moto
ren van alle C.V C.VI typen worden gedetailleerd
besproken.
Wat de LVA met de toestellen deed, komt in het on
derdeel 'Operationele dienst bij LVA' aan de orde. De
organisatie van de LVA, de C.V op de Parijse Salon,
de Coupe Echard, eigenlijk alles waar de C.V C.VI is
betrokken. Nieuwe inzichten bij de LVA leidden tot
ontwerpen en bouw van eventuele opvolgers, zoals
de Fokker C.VIII en de C.IX voor de verkenningsta
ken en de D.XVI en D.XVII voor de jachttaken. Voor
de ontwikkeling van de deze toestellen hebben
de ervaringen met de C.V een zeer belangrijke rol
gespeeld. Ook deze ontwikkelingen worden in het
boek besproken.
Uitgebreid wordt de 'midlife update' van de C.V be
sproken: het uitrusten van de resterende toestellen
met de Rolls Royce Kestrell motor en de ontwikke
ling van de LVA tijdens de toenemende spanningen
in de tweede helft van de jaren dertig.
Het derde deel van het boek begint bij de eerste
mobilisatie in september 1939. Hoe de C.V's waren
gegroepeerd en op welke velden wordt in dit deel
verteld. Dan komen alle operationele vluchten in de
mei-dagen van 1940 aan de orde, hoe en van waar
uit werd geopereerd. Eigenlijk een heel overzicht
van de oorlog in die mei-dagen, met o.a. de posities
van de Duitsers op verschillende momenten.
Aan het eind van het boek worden een aantal foto's
gegeven van een 'walk around' in kleur van de
enige overgebleven C.V in het Aviodrome.
Het boek eindigt met een aantal tabellen en de
levensloop van alle C.V's van de LVA.
Toen Edwin Hoogschagen zich realiseerde dat er
nooit een standaardwerk was verschenen over de
Fokker C.V, was dat de start van zijn onderzoek.
De C.V was waarschijnlijk nooit opgepakt, daar de
geschiedenis van dit toestel behoorlijk ingewikkeld
was.
Maar zes jaar onderzoek hebben een echt stan
daardwerk opgeleverd, een boek waarvoor de 'grote
jongens' in de luchtvaartschrijverij zich niet voor
zouden schamen.
Op deze leeftijd zo'n werk neerzetten beloofd veel
voor de toekomst en ik kijk al uit naar het tweede
deel, dat de C.V bij de MLD, de LA-KNIL en de buiten
lands gebruikers behandelt.
Ik kan dit boek niet anders dan aanbevelen, het is
een zeer gedegen werk dat niet alleen over het vlieg
tuig de C.V gaat, maar het ook in de context van zijn
tijd plaatst.
Fokker C.5 Ontwikkeling, gebruik en ondergang kost
Eur 36,95 exclusief verzendkosten. Het boek is ook
verkrijgbaar bij de museumshop 'De Brik" in het
Militaire Luchtvaart Museum (denk aan de korting.
in de winkel als Vriend).
Hans Berfelo
