voor het aantal graden, wijzend naar stuurboord
of bakboord. Als de boodschap iets meer om het lijf
had, schreefje een briefje en tikte op een schoen
- gympie, vanwege de kwetsbare doekbespanning
van de Fokker waren leren schoenen verboden -
van de vlieger, die in de cockpit boven je zat, en
waarvan je de voeten op het voetenstuur achter je
kon zien.
Voorts beschikte de waarnemer over een driftme
ter. Deze bestond uit een gat in de vloer voorzien
van een draaibare bronzen ring in graden verdeeld,
en met drie staaldraden op de diameter die je dan
moest oplijnen met de windstrepen of golfkopjes
die je beneden je zag: wij vlogen zelden hoger dan
1000 meter. Ook leerde je aan de hand van die
golfkopjes en windstrepen de windsnelheid op
zeeniveau schatten, samen met de drifthoek nodig
voor het berekenen van de vliegsnelheid over de
grond, met behulp van een plastic rekenschijf.
Op de koepel was een 7.7 mitrailleur gemonteerd
die je staande in de bries moest bedienen. De
schietoefeningen vonden plaats uitsluitend op
gronddoelen.
Ik nam mij voor om zodra ik de kans kreeg een
vliegeropleiding aan te vragen. Maar voorlopig
was dat uitgesloten. De Japanse oorlogsmachine
