Wachters boven het stenen tijdperk
Na Kruisvaarders in de archipel, dat handelt over de
Catalina vliegboten van de Marineluchtvaartdienst
in Nederlands Indië en Nieuw Guinea, is dit het
tweede deel dat gaat over de luchtvaartgeschiede
nis in de Oost.
Het boek dekt maar gedeeltelijk de titel: De Marine
luchtvaartdienst in Nieuw Guinea 1922 -1950.
De geschiedenis van de MLD komt alleen aan bod
in het begin van het boek en aan het einde. Het
grootste deel van het verhaal bestaat uit de geschie
denis van luchtoorlog in de Tweede Wereldoorlog
tussen Australië en Indië.
Het boek geeft in het begin een overzicht van de
verschillende expedities en hun ervaringen en
ontdekkingen in Nieuw Guinea. Daarna begint
al spoedig de strijd tegen het gele gevaar en dat
maakt drie kwart van het boek uit.
De Japanse opmars en veroveringen in heel Nieuw
Guinea worden beschreven. Na de slag in de
Koraalzee zet de ommekeer in. Het boek behandelt
de strijd van de Australiërs en de opbouw van de
Amerikaanse luchtmacht in dat gebied. De Neder
landse MLD komt hier niet aan te pas of speelt een
ondergeschikte rol. Wel worden de activiteiten van
het 18e Squadron met B-25 Mitchels beschreven en
later in het boek de geschiedenis van het 120ste,
dat uitgerust was met de Curtiss P-40N Kittyhawk.
Het belangrijkste onderwerp blijkt de Amerikaanse
opmars te zijn onder leiding van MacArthur. Het
landen en veroveren van vliegvelden was van het
allergrootste belang op weg naar Tokyo. In zeer
korte tijd werden vernielde Japanse vliegvelden
weer ingebruik genomen, vaak terwijl de vijand
slecht op enkel mijlen afstand nog aanwezig was.
Dat Nieuw Guinea een onmisbare schakel was in
de afloop van de Tweede Wereldoorlog komt in dit
boek duidelijk tot uiting.
Op het eind van het boek, na de overgave van
Japan, komen de Nederlandse luchtvaartactivi
teiten nog even aan bod. Het opstarten van de
Overgangs Opleidings School van de ML-KNIL op
Biak, die daar maar kort vertoefde, waarna de MLD
zich op Biak vestigde. De grote vliegtuigdumpen,
het gebruik van vliegvelden, waarna het de geschie
denis (in het boek) in 1950 stopt. Het laatste on
derdeel in het boek verteld over de evacuatie naar
Australië in 1942, waarbij met name de slachting
bij Broome aan de orde komt.
Het boek beschrijft feiten, het is enigszins mislei
dend dat het hier gaat om de MLD boven Nieuw
Guinea. Het geeft voornamelijk een uitgebreid
overzicht van de luchtstrijd tussen Australië en
Indië tussen 1942 en 1945. Vele kaarten geven de
posities van vliegvelden aan, zo was het verrassend
te lezen, dat er bij Hollandia wel vier Japanse vlieg
velden waren aangelegd en door de Amerikanen in
gebruik zijn genomen als onmisbare schakel om
verder de archipel in te komen.
Het boek geeft een indrukwekkend verslag van de
vele moeilijkheden en problemen, waar zowel de
Japanner, de Amerikanen, Australiërs en Nederlan
ders mee te maken kregen bij het veroveren van
Nieuw Guinea.
Het is een minpunt, dat in het hele boek geen
noten, literatuurlijst of andere verwijzingen zijn
opgenomen.
Wachters hoven het stenen tijdperk. De Marinelucht
vaartdienst in Nieuw Guinea 1922 -1950. Kost 37,95
exclusief verzendkosten en o.a. verkrijgbaar bij de
museumshop 'De Brik'.
Hans Berfelo 4-
35
