m
Interbellum
In Nederland en ver daarbuiten is Koolhoven een
luchtvaartpionier pur sang. Vroeger werd hij in
een adem genoemd met mannen als Plesman en
Fokker. Maar als de hegemonie van Fokker in
het interbellum aanhoudt, is duidelijk dat men
Koolhoven, bekend van zijn innovatieve ontwerpen
en technische hoogstandjes, bij de Luchtvaartaf-
deeling (LVA) links laat liggen.2 Tot 1935 hebben
slechts vier Koolhovens.3 bij de Luchtvaartafdee-
ling van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger
(LA-KNIL) rondgevlogen en een bij de LVA.4 Als Kool
hoven in dat jaar zijn FK 51 presenteert lijkt het
tij de keren. Van geen enkel andere Koolhoven zijn
zoveel exemplaren gebouwd als van de FK 51. Maar
een doorbraak is het niet. Want na het verkoopsuc
ces van de FK 51 breidt de militaire luchtvloot in
ons land nog maar met twaalf andere Koolhovens
uit.5 Nadat de Koolhoven Vliegtuigen fabriek op
Waalhaven op 10 mei 1940 volledig wordt verwoest
tijdens het eerste bombardement op Rotterdam,
raakt de naam Koolhoven voor de Nederlandse
luchtvaarthistorie in de vergetelheid. Voor Koolho
ven persoonlijk is de verwoesting van zijn fabriek
altijd een trauma gebleven.6 Hij ziet het als een
vergelding voor zijn werk in Engeland tijdens de
Eerste Wereldoorlog7, maar ook voor de levering
van vliegtuigen aan de Spaanse republikeinen8 die
in een burgeroorlog waren verwikkeld met de na
tionalisten van Franco. De laatsten werden daarbij
geholpen door Italië en Duitsland.
Altijd iets fout
'Het moet het meest tragische moment van zijn
leven zijn geweest', zegt cdre Vermeulen bij de
presentatie van de FK 51 op Soesterberg. Tragiek is
bijna de rode draad in zijn leven geweest. 'Koolho
ven zat altijd vol vooruitstrevende ideeën, vooral
als het om de luchtvaart ging. Maar op het kritieke
moment ging er altijd weer iets fout. Misschien
dat hij daardoor niet het vertrouwen genoot van
de LVA'.9 Wat de opbouw betreft van het vliegend
De Militaire Luchtvaart heeft met vijf verschillende Koolhoven types gevlogen. FK.31,43,49,51,56. In de mobilisatietijd
kwam bij vordering het type FK.52 er nog bij. Op deze foto de FK.49 met reg. 950. Het is het allereerste Koolhoven vliegtuig
voor de LVA. De '950' werd in dec. 1935 afgeleverd. Het is gebruikt voor luchtfotografie en karteringswerkzaamheden,
maar kon ook worden ingezet voor transport en gewondenvervoer.53 Een tweede FK.49 op drijvers en bestemd voor Finland
heeft tijdelijk met de registratie 1001 gevlogen.
9
