Kop van Deelen
Klein- en Groot Heidekamp
14
Het poortgebouw op de Kop van Deelen werd in 2006 gesloopt. In datzelfde
jaar werd Gebouw 18 geschikt gemaakt voor bewoning.
Dertien jaar na de sluiting van de LETS staat
Thunderflash FR-31 nog altijd in Schaarsbergen.
verstrooiing plaats gevonden. Rond die tijd was het
de verwachting dat ook de hangars en de gebouwen
op Nieuw Vrijland binnen afzienbare tijd zouden
worden overgedragen aan Domeinen. Maar de aan
wezigheid van asbest en bodemverontreinigingen
hebben deze overdracht aanvankelijk uitgesteld en
uiteindelijk zelfs afgesteld. Leegstand en verval wer
den een algemeen beeld op Nieuw Vrijland. Weer en
wind kregen vat op de monumentale Junkers han
gar. De toestand van dit bijzondere gebouw werd
zodanig slecht dat het dak van de aanbouwen op
meerdere plaatsen bezweek. Vanaf 2005 keerde het
tij. In dat jaar werden de Open Dagen van de KL op
het MLT Deelen gehouden. Aanvullende middelen
werden gevonden om een verder verval van gebou
wen te voorkomen. In de Rijksbegroting van 2005
werd voorzien in het opnieuw onderbrengen op
Deelen van ondersteunende functies. Dit vanwege
het afstoten van de locatie Soesterberg.
Na het vertrek van de Groep Lichte Vliegtuigen
resteerden op de Kop van Deelen vijfentwintig
ongebruikte kantoren, manschappenverblijven
en andere gebouwen. Omdat het aantal asielzoe
kers vanaf het midden van de jaren negentig was
toegenomen, werd in de vrijgekomen gebouwen
een opvangcentrum gevestigd. De Kop van Deelen
heette nu het 'OC Ede' van het Centraal Orgaan
opvang asielzoekers (COA). Na de invoering van
de Vreemdelingenwet 2000 nam de instroom van
asielzoekers weer af. Het opvangcentrum werd per
1 april 2004 gesloten. Het terrein en de gebouwen
werden door Defensie overgedragen aan de Dienst
der Domeinen. Voor enkele gebouwen werd sloop
voorzien, terwijl de overige gebouwen zouden
worden verkocht ten gunste van het Ministerie van
Financiën. Maar de mogelijke sloop van historische
gebouwen bleek een maatschappelijke weerstand
op te roepen. Enkele jaren eerder was in opdracht
van de toenmalige Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg een onderzoek uitgevoerd naar de histori
sche betekenis van vliegveldcomplexen in Neder
land. Juist over Deelen werd geconcludeerd dat het
een uitzonderlijk gaaf voorbeeld was van een door
de Duitse bezetter opgezet groot militair vliegveld.
Voor nagenoeg het gehele vliegveldcomplex werd
de monumentenstatus aangevraagd. Enkele jaren
later werd deze ook verleend. Vanwege de monu
menten en de planologische randvoorwaarden van
de locatie, bleek er voor de Kop van Deelen slechts
een beperkt aantal gegadigden te zijn. In 2005
zijn het terrein en de gebouwen verkocht aan de
Hoenderloo-groep. Nu worden hier aan jongeren
met gedragsproblemen begeleiding en behandeling
aangeboden. Woonfuncties zijn ondergebracht in
de voormalige manschappenverblijven, die daar
voor geheel werden gerenoveerd. De monumentale
status van de gebouwen heeft bij de renovatie veel
aandacht gekregen. Deze status had geen betrek
king op de naoorlogse gebouwen. Enkelen hiervan
zijn ondertussen gesloopt, waaronder het wachtge-
bouw en de hondenverblijven.
Ooit was op Klein Heidekamp de Leger Lucht
Waarnemer School (LLWS) gevestigd. Eind jaren
negentig zag Defensie geen bestemming meer voor
