WILLEM FREDRICK AUGUST 'GUS' WINCKEL IWS 3-11-1912 - 17-08-2013 6 Op zaterdag 17 augustus 2013 overleed Gus Winckel, vlieger van het 18Sq ML- KNIL, ruim een eeuw oud. Gus Winckel behoorde tot de vliegers, die om een aantal redenen verband houdende met de oorlogs voering, naam hebben ge maakt in de geschiedenis van de Nederlandse mili taire luchtvaart. Kapitein b.d. Gus Winckel op hoge leeftijd (foto via familie Winckel) Willem Frederik August Winckel werd op 3 november 1912 geboren in Muntok op het eiland Bangka in het voormalige Nederlands Indië. In Nederland volgde Gus de driejarige HBS en monsterde na de een oplei ding op de Zeevaartschool in Delfzijl aan als derde stuurman op de grote vaart. Althans dat geeft het militaire personeelsdossier over hem aan. De prak tijk zal wellicht wat anders in elkaar gezeten hebben. Een bij de Zeevaartschool te volgen praktijkstage zal vermoedelijk voor misverstanden hebben ge zorgd die in verhalen over zijn loopbaan de ronde doen. Winckel werd in december 1935 ingelijfd als militair kwartiermeester bij de Zeemacht en op dezelfde datum vrijgesteld van eerste oefening. Dat zal ongetwijfeld al ge speeld hebben bij de admi nistratieve inschrijving na zijn terugkeer in Indië. De vliegeropleiding werd met succes afgerond, op 1 juli 1938 werd het Groot Mili tair Brevet ontvangen. Winckel werd ingedeeld op de Glenn Martin bommen werpers. Toen de Lockheed Lodestars medio 1941 in dienst werden genomen be gon hij daarop te vliegen. De Lodestar vormt de start van een aantal verhalen en anekdotes, die onverbrekelijk aan de naam van Gus Winckel zijn verbonden. Toen het Nederlandse eilandenrijk viel onder de aanval van de Japanse agressor, was Winckel als Lodestar vlieger één van de laatsten die naar Australië wisten te ontkomen. Na de aankomst op Broome werd de stad aangeval len door een aantal Japanse Zero jachtvliegtuigen. Gus wist met een mitrailleur uit de Lodestar een Zero neer te halen en er eentje te beschadigen. Naar aanleiding van dit grootse wapenfeit zijn diverse verhalen ontstaan. Zo zouden alle elf Japanse vlieg tuigen zijn beschadigd, concrete bewijzen daarvoor zijn tot heden niet gevonden. Bij terugkeer in Indië werd Winckel in najaar 1936 als KNIL-dienstplichtige ingeschreven. Dat was een administratieve verplichting. Omdat hij uit Muntok kwam werd Winckel als 'militie-brigadier ter inde ling' (een korporaalsfunctie in het KNIL) door de Gewestelijk Militair Commandant Palembang gere gistreerd. Al in januari 1937 mocht Winckel zich in Bandoeng melden om de vliegeropleiding te starten. Winckel vervolgde zijn loopbaan in het 18Sq ML KNIL vanaf de start van dit squadron op 2 april 1942. Vanuit Moruya patrouilleerde het 18Sq langs de Oost Australische kust. Eind mei 1942 viel een Ja panse midget-onderzeeër de haven van Sydney aan. Vanaf dat moment kregen de vliegers orders uit te kijken naar vijandelijke onderzeeboten. Tijdens een patrouillevlucht op 5 Juni 1942 lukte het Winckel

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Spinner | 2013 | | pagina 8