waarnemer/navigator van de toenmalige squadron
commandant kapitein-luitenant ter zee vlieger
Burgerhout.
"Op 5 juni heb ik mijn navigatietas gecheckt; om 22.30 u.
naar de briefing; de operatieofficier is squadronleader
Buddy Reece: het wordt een individuele11 nachtoperatie
voor de 320, 98, en 180 squadrons; we starten met ruim
interval. Ieder krijgt een Time over target, eerst richting
Calais vliegen, daarna koers zetten naar Normandië.
Squadron 320 krijgt opdracht de bruggen over de rivieren
Orne en Dives te bombarderen, alléén als die bruggen
goed te zien zijn. Maximaal twee runs maken, niet méér;
dan wegwezen en via aparte route terug. Let op een goede
timing. Er zijn plenty activiteiten in de lucht onder meer
van transportvliegtuigen, op de grond, op zee ook bij
Calais. Radio alleen gebruiken in geval van nood werd ons
gezegd...Check watches; alle horloges worden gelijk gezet.
Remember the timing! Meteo-officier Sims: de nacht zal
niet te donker zijn. Het weer is onstabiel, wolken tot zo'n
5000 voet 10/10e, tot bij Calais wat beter, maar bij doelen:
wolkenbasis 1500-1800 voet, zicht daar matig 2-4 mijl.
Bij terugkomst beter weer, goed zicht. Er is slecht weer op
komst. Intel-officier squadronleader Bob van Nievelt: zware
luchtafweer te verwachten, nu ook nog lichte afweer omdat
we lager vliegen dan overdag; er zijn Duitse nachtjagers
actief. Bewapeningsofficier van der Meer: ieder vliegtuig
is beladen met acht 500 lbs general purpose bommen.
Mitrailleurbakken: maximale belading. Dan krijgen de
squadroncommandanten het woord. Burgerhout: 320 doet
mee met 12 kisten. Ik start als nummer 1 om 00.25 uur.
Daarna volgt eenieder met 3 minuten interval. Denk aan
je aangegeven vlieghoogten en je timing. Nogmaals NIETS
doen als het doel niet DUIDELIJK zichtbaar is. Kom terug
en good luck! Wing commander flying Lynn heeft het
laatste woord. "This is quite a show, especially for you
gunners: their nightfighters are out. Good luck and happy
landing!". Ondertussen zijn de waarnemers al bezig de
koersen te berekenen en de doelkaart te bekijken. Na de
briefing worden de gebruikelijke snoepjes uitgereikt, alle op
zak zijnde bezittingen in een groen zakje gestopt en krijgt
eenieder zijn escapekit mee. Die bestaat uit een halsdoek
met kaart van West Europa en West-Europese valuta;
voorts een minikompasje om eventueel in te slikken of
rectaal op te bergen. Pasfoto gecheckt; die zit in de borstzak
waterdicht in een dichtgeknoopte condoom. Dat alles
voor het geval je niet terugkomt. Parachutes opgehaald,
May West (zwemvest) aan, vliegtuig en bommen gecheckt,
parafen worden gezet. Paai van den Berg van onze kist
krijgt zoals altijd een snoepje (anders gebeurt er misschien
wat zegt mijn bijgeloof). Alles op de goede plaatsen gezet.
We zijn er klaar voor en zitten allemaal - zoals gebruikelijk
- in onze rikketik! Het is 6 juni 1944. Laatste aanwijzingen
van Burgerhout. Start motoren. Taxiën precies op tijd uit.
Op de lange baan opgelijnd, remmen aan, ieder klaar voor
de start, vol vermogen, stop-watch tikt af, het is 00.25 uur
van D-Day; remmen los, tweemaal 1700 pk trekken ons de
lucht in. Klimmen op koers, kust is soms te zien, navigatie-
lichten uit, action stations: bommen gaan op scherp,
mitrailleurs klaar. We zien door de flarden bewolking
het zog van vele schepen en ook flitsen. Twaalf van onze
MTB's blijken daar bij te zijn. Dat geldt overigens ook voor
onze kanonneerboten. Pas de Calais komt op, zetten koers
naar Normandië. Ieder voor zich verwerkt de spanning, ik
neurie. We zien Dakota's; dat moeten para's zijn. Ik bedenk
me: je zal maar para zijn en in het donker moeten springen
en vraag me af: ben ik bang? Ja, dat ben ik. Schietgebedje
helpt. Ik check onze positie en zeg hoogte te verliezen en de
wolken in te gaan. We zijn er bijna. Ik zit weer in de neus,
check het bommenpaneel en de richtkijker. Komen op 1800
voet uit de wolken, flarden blijven. Zien rivier in schaars
licht, soms een glinster, dan dé brug, ik roep:"on the run".
Weg doel, vervloekte wolken. Tweede run. Burgerhout
zegt voorzichtig te zijn, hoogte rond de 1500 voet. Ik tuur
de donkerte in, lichtspoor veraf, wolkenflarden, zie de
rivier, dan de brug, weer roep ik:"on the run", komen op
aanvalskoers, maar dan verpesten de wolken het weer. "Dit
was het dan, time is up, jammer", zegt Burgerhout,"wat is
koers huis toe?". We klimmen boven de wolken. Bommen
op veilig. Als ik naar buiten kijk flitst een silhouet langs.
"Die zat dichtbij, het is onze tijd nog niet", zegt Burgerhout
laconiek. Als ik weer naast hem zit en wij Engeland
naderen biedt hij mij zoals altijd een sigaret aan hoewel hij
weet dat ik niet rook."Is goed voor de groei", grapt hij. De
kust komt op, zetten koers naar Dunsfold, mogen landen.
Met bommen aan boord is dat niet erg prettig. Het wordt
een eitje van een landing. De tijd is dan 03.10 uur. Op de
parking zijn paai en konstabel ook teleurgesteld dat we
de bommen nog aan boord hebben. Ofschoon wij dat op
Dunsfold nog niet weten, blijkt een uur erna een bulderend
vuur te zijn losgebarsten over de stranden van Normandië,
waar ook de Flores en de Soemba met hun 15 cm kanons
van zich zullen laten horen bij het uitschakelen van
kustbatterijen en daarna een aandeel krijgen in het geven
van vuursteun. Bij de debriefing zegt Buddy Reece dat met
D-Day de invasie is begonnen. Wij leveren onze escape kit
in en vertellen ons verhaal, ieder op zijn beurt. Men neemt
alles op. Ook de aanwezige pers laat de pennen krassen.
"You are one of the first", horen wij. Pas dan realiseer
ik me dat wij in die nacht voor de grootste amfibische
operatie aller tijden zijn ingezet. Het geeft een gevoel van
"bevrijding". Holland en Indië lijken ineens wat dichterbij.
De bacon-and-eggs smaken anders. Ik kom daarna moeilijk
in slaap. Die nacht komen alle kisten terug.
