DE
CURTISS P-6 HAWK
IN NEDERLANDS INDIË
Gerard Casius
De Curtiss Hawk P-6
12
Een nogal opvallende vreemde eend in de bijt
van de vooroorlogse Nederlandse militaire
luchtvaart was de Curtiss P-6 Hawk die gebruikt
werd door de Luchtvaart Afdeling van het KNIL. Over
dit type vliegtuig zijn al vele boeken en dozijnen
tijdschriftartikelen volgeschreven, want het geldt als
een van de echte 'classics' van de Amerikaanse lucht
vaartindustrie. Helaas komt het gebruik in Indië er
in die bronnen vaak wat karig af en blijven enkele
misverstanden erover een hardnekkig leven lijden.
Met dit artikel willen we er wat meer licht op laten
schijnen.
Door allerlei bezuinigingen was de opbouw van de
Luchtvaart Afdeling van het KNIL (LA) tegen het einde
van de jaren '20 van de vorige eeuw niet verder geko
men dan 'de halve minimum sterkte'. Er waren in
1922 zes Fokker D.VII jagers in gebruik genomen,
waarvan er echter in 1928 nog maar één over was.
Tot 1929 werd vertrouwd op z.g. jagerverkenners,
eigenlijk 'manusjes van alles', zoals de Fokker DC.I
en de totaal mislukte Koolhoven (NVI) FK-31. Maar
toen ingevolge de herziene defensieplannen van 1927
de luchtverdediging van de marinebasis Soerabaja
werd opgedragen aan het KNIL, moest een 'echt'
jachtvliegtuig worden aangeschaft.
Uiteraard wenste de Nederlandse luchtvaartindustrie
als eerste gegadigde in aanmerking te komen om
jachtvliegtuigen aan het KNIL te leveren. Fokker bood
in 1926 zijn D.XIII jager aan, maar bij de LA-KNIL
was men inmiddels onder de indruk geraakt van
Amerikaanse militaire vliegtuigen. Dit was o.a. het
gevolg van de studie die Lt. De Kruijff van Dorssen
in de VS had gevolgd. Hij was tussen juli 1924 en
oktober 1926 bij het US Army Air Corps (USAAC)
gedetacheerd geweest voor technische en tactische
opleidingen en berichtte zeer positief over de pres
taties, kwaliteit en efficiënte inrichting van de daar
gebruikte Curtiss vliegtuigen, met name de PW-8 en
P-1 'Hawk' jagers. Al sinds 1925 waren Curtiss 'Hawk'
jachtvliegtuigen in gebruik bij het Amerikaanse
leger, te beginnen met de P-1.
Regelmatig kwamen kleine series van verdere ontwik
kelingen in dienst en in 1927 verscheen een experi
mentele uitvoering, de P-6, speciaal gebouwd voor de
US National Air Races van dat jaar. Hieruit werd een
standaard dienstversie voor de USAAC ontwikkeld, in
oktober 1928 volgde een bestelling van 18 P-6 jagers
voor het USAAC waarvan de eerste in oktober 1929
werd afgeleverd. Het toestel werd aangedreven door
de 600 hp V-1570 motor, de beroemde 'Conqueror',
een vloeistofgekoelde motor die eveneens door de
Curtiss fabriek werd gebouwd. Zowel toestel als kracht
bron waren van uitstekende kwaliteit en pasten goed
bij elkaar.
Inmiddels was de P-6 ook vrijgegeven voor export en
ging de Curtiss fabriek in het buitenland klanten
zoeken. De exportversie was vrijwel identiek aan de
USAAC-uitvoering P-6 en stond te boek als de Hawk I.
Op 15 juni 1929 publiceerde de LA een document
getiteld 'Algemeene Eischen voor Eenzitters', waarin
werd vastgelegd dat het nieuw aan te schaffen
Eén van de eerste Curtiss-jagers, de P-1B Hawk
