De Panderjager vliegt sneller
Ongevallen
20
te verplaatsen. De Hawks werden tijdelijk gestatio
neerd op het Marine Vliegkamp Morokrembangan,
de andere toestellen op het burgervliegveld Darmo.
in september-oktober 1935 werd deze oefening
nogmaals uitgevoerd, ditmaal met 22 vliegtuigen.
Hierbij waren natuurlijk ook Curtiss Hawks, die o.a.
oefenden in luchtverdediging gecoördineerd met het
luchtdoelgeschut.
De Aviolanda Hawk C319 in Indië
Een interessant intermezzo vond voorjaar 1933
plaats op Andir toen de beroemde Jimmy Doolittle
Java bezocht op de terugreis van demonstraties in
China. Hem werd gevraagd om zijn veelbesproken
kunsten op de Hawk te laten zien. "Ik kan jullie
niets laten zien wat je zelf ook niet al kunt", zei de
bescheiden Doolittle, maar hij voldeed toch aan
het verzoek. Het liep maar net goed af. Inmiddels
gewend zijnde aan de aanmerkelijk lichtere versie
van de Hawk die hij in China had voorgevlogen en
ook geen rekening houdend met de lagere lucht
dichtheid van het hooggelegen Bandoeng maakte hij
de fout om de kist te laat op te trekken uit een steile
duik. De wielen raakten met volle snelheid de grond
en de kist schoot weer omhoog. Terwijl dit misschien
leek op uitermate scherp vliegen, gaf Doolittle na
de landing ruiterlijk toe dat het in feite een grote
stommiteit van hem was geweest en dat hij bijna een
Curtiss en wellicht zichzelf had afgeschreven.
Op 23 december 1933 kon de LA-KNIL een klein aan
deel leveren in een van de grootste luchtvaartevene
menten die Nederland en Indië ooit beleefden, de
Kerstpostvlucht van de (daarna) beroemde Fokker
F.XVIII 'Pelikaan'. Vier Hawks (C-308, 309, 310 en
318), gevlogen door de commandant van de 1e VA, Lt.
Eddy Te Roller, Lt. de Riemer, Adj. Oonincx en Sgt.
Vermin, begeleidden de Pelikaan op de vlucht van
Tjililitan (Batavia) naar Andir (Bandoeng), ongetwij-
feld een hoogtepunt in de carrière van de Hawk in
Indië. Doch snel daarna werd het wel duidelijk dat
de Hawk als jachtvliegtuig zijn beste tijd had gehad.
Want enkele weken later volgde het bezoek van de
Pander Postjager en toen bleek dat dit toestel sneller
was dan de Curtiss Hawk. Alvorens weer met de
Kerstpost uit Indië naar Nederland terug te vliegen,
kreeg de Pander begin januari 1934 bij de KNILM een
onderhoudsbeurt. Hierbij werd tevens geprobeerd
om een hardnekkig radioprobleem op te lossen,
namelijk het frequent afbreken van de sleepantenne.
Om te observeren hoe het antenne-kogelgewicht
zich in de lucht gedroeg ging Lt. Te Roller op 4 en
5 januari met een Curtiss Hawk de lucht in en hij
moest helaas concluderen dat hij de Postjager, die
350 km/u maximum snelheid kon halen, niet kon
bijhouden. Enigszins cynisch schreef Fiedeldij in
'Luchtvaart', het 'lijfblad' van de LA, dat "je het gevoel
(kreeg) dat je met je snelheid uit de tijd raakte. Dit
wil niet zeggen dat om die reden de LA dertien stuks
driehonderdkilometers-topsnelle bommenkisten zou
krijgen. Oefeningen in 'jagerbescherming' zullen nu
niet meer gehouden hoeven te worden, hetgeen de
bezuinigingen ten goede zal komen."
In september 1934 maakten drie Hawks een interes
sante reis naar Medan in Noord-Sumatra, waar het
nieuwe vliegveld Brastagi werd geopend. Vergezeld
door drie Fokker C.V's vlogen de 1e luitenants Te
Roller, Dufour en Diepering de ruim 1600 km over
de Sumatraanse moerassen en oerwoud naar Medan.
Het geheel stond onder bevel van majoor Ilgen, de
commandant van de Luchtvaart Afdeling. In Medan
ontmoetten de LA-vliegers een delegatie van de RAF
die met zes Hawker Horsleys van 36 Squadron uit
Singapore was overgevlogen. Het was een zeldzame
gelegenheid om een keer de spullen van een andere
luchtmacht te kunnen bekijken.
18.11.30 Lt. Supheert moest met een Hawk een nood
landing maken in een sawah bij Andir. Zijn koppel-
genoot Adj.O.O-vlieger J.L. Schmetz bleef in de C-312
boven hem cirkelen, maar kreeg toen motorstoring
en bij de daarop volgende noodlanding werd hij
gedood.
**.08.33 Lt. E. Te Roller kraakte landingsgestel van
C-319. Hersteld.
**.09.33 Sgt. Vermin maakte tijdens luchtverdedi
gingoefeningen te Soerabaja een noodlanding bij
Grissee wegens vastlopen van de motor. Vliegtuig
was onbeschadigd.