iiiiiiilii [jsiSS!
De laatste loodjes van de Hawk
23
■tin'jMniiit
■uiiuii! III!*1,1,1
Ook het prototype van de Fokker D.XXI komt in Indië terecht en zal bij de Japanse aanval worden venietigd
de Franse Dewoitine D 371 jager, maar hier werd
door Koloniën al vlot een streep doorgehaald. Er
moest op het dieptepunt van de heersende econo
mische crisis bij de nationale industrie gekocht
worden. In mei 1934 ontving Fokker bericht dat
begin 1935 een opdracht zou worden uitgegeven tot
het bouwen van een nieuwe jager en de fabriek werd
uitgenodigd om uiterlijk 15 september 1934 hiervoor
een voorlopig concept in te dienen. Fokker kwam
hiervoor met het ontwerp D.XIX.
Inmiddels was de LA geporteerd geraakt voor lucht-
gekoelde stermotoren in plaats van watergekoelde
en in januari 1935 werd aan Fokker verzocht het
ontwerp D.XIX om te werken met zo'n type motor
van 700 pk of meer. Zo kabbelde ook deze discussie
rustig voort zonder dat snel beslissingen werden
genomen en uiteindelijk kwam men terecht op de
Fokker D.XXI die niet, zoals de voorgaande jacht
vliegtuigkandidaten, een tweedekker was, maar een
moderne laagdekkerconfiguratie had. Hiervan werd
één proeftoestel besteld dat in februari 1936 zijn eer
ste vlucht maakte en na alweer een bijna eindeloos
lijkende beproeving 14 maanden later in Indië in
gebruik werd genomen.
Al die tijd draaiden de Curtiss Hawks van de 1e
Vliegtuig Afdeling hun rondjes rustig mee. Het was
inmiddels al geruime tijd duidelijk dat het toestel
als onderscheppingsjager veel te langzaam was. Het
Wetenschappelijk Jaarbericht over 1935 stelde dat
de Hawk voor objectverdediging nog wel een rol
kon spelen, mits het door middel van een 'jagerper
formance' van grote hoogte kon aanvallen. Maar
daarvoor waren nu weer twee of drie jachtafdelin-
gen nodig, en die waren er niet. Bij de oefeningen
in Soerabaja van juli 1936 bleek dan ook dat de rol
van de Hawk als luchtverdedigingsjager uitgespeeld
was. Het Wetenschappelijk Jaarbericht over dat jaar
vermeldt dat wegens de ligging van Soerabaja aan
de kust het uitgesloten was dat jagers aanvallende
bommenwerpers zouden kunnen onderscheppen.
Maar, aldus dit gezaghebbende orgaan, "de taak
moet mede (gezien worden) in krachtige vervolging
van de bommenwerpers", dus ook na de aanval. Maar
hoe doe je dat dan met een jagertje dat nauwelijks
250 km/u loopt en eerst nog moet klimmen naar
gevechtshoogte?
Meer effect had de Hawk in zijn nadagen nog als
wapen voor luchtsteun aan grondtroepen. Regelma
tig werden daarom de Hawks ingezet in de rol van
scheeraanvallen bij oefeningen met grondtroepen
van het KNIL. Zo'n aanval door de Curtiss met zijn
brullende Conqueror motor - een gevolg van de zeer
korte uitlaatpijpen - bleek voor de troepen een zeer
