VAN CURIOSAVERZAMELING'
TOT VOLWAARDIG MUSEUM
DE GESCHIEDENIS VAN HET
MILITAIRE LUCHTVAART MUSEUM IN VOGELVLUCHT
(1968-2005)
Dr. J.A.M.M. Janssen
Inleiding
Voorgeschiedenis
Sinds zijn oprichting in 1968 heeft het Militaire
Luchtvaart Museum zich sterk gemaakt om de
militaire kant van de geschiedenis van de Neder
landse luchtvaart op museaal verantwoorde wijze
voor een breed publiek voor het voetlicht te bren
gen. Daarnaast heeft het van meet af aan gefun
geerd als 'bedrijfsmuseum' voor de Koninklijke
Luchtmacht. In de achter ons liggende jaren heeft
het MLM ook zelf als organisatie een interessante
ontwikkeling doorgemaakt. Het 25-jarig bestaan
van de Stichting Vrienden van het Militaire Lucht
vaart Museum op 8 augustus 2005 vormt een goede
aanleiding om terug te blikken op de geschiedenis
van het museum. Ook de rol van de Stichting Vrien
den zal daarbij aan bod komen.
De luchtvaart geldt als een van de belangrijkste
uitvindingen van de 20e eeuw. De ontwikkeling
van de aviatiek voltrok zich in een bijzonder hoog
tempo, maar de belangstelling voor de artefacten
van de luchtvaart is zeker niet altijd vanzelfspre
kend geweest. De dynamiek van het vliegbedrijf, of
het nu civiel of militair was, kon zeer wel ook een
tegengestelde benadering genereren. Wat oud en
achterhaald was, werd door menigeen meteen ook
als overtollige ballast aangemerkt, hetgeen, zeker
als het ging om grotere objecten als vliegtuigen,
meer dan eens een ongebreidelde opruimwoede in
de hand werkte.1
Niettemin manifesteerde zich, al tijdens de Eerste
Wereldoorlog, in tal van landen voorzichtig de
behoefte om artefacten van de luchtvaart voor het
nageslacht veilig te stellen. Ook in eigen land wer
den op bescheiden schaal initiatieven genomen om
aan de luchtvaart gerelateerde objecten te verza
melen en ten toon te stellen.
Een particulier initiatief leidde in de jaren '30 tot
de oprichting van een klein luchtvaartmuseum
in Soesterberg. Horecaondernemer Marinus Cou
turier stichtte in 1936 bij zijn theehuis Soesterdal
(hoek Batenburgweg-Postweg) een klein museum,
dat zich weldra in een grote belangstelling mocht
verheugen. Het bestond uit enkele in de open lucht
opgestelde vliegtuigen (o.a. een Fokker C.V en een
Fokker F.XIV) en een loods waarin modellen wer
den geëxposeerd. Aan het begin van de Tweede We-