a-i 405
hoekig snijdende lijnen, waarvan het snijpunt de rechterbovenhoek
van de vizierkorrel is. Dat dit de meest nauwkeurige wijze van rich
ten is, behoeft geen nader betoog. Een ieder kan het zich door een
schetsje duidelijk maken. Bovendien berusten alle meetinstrumenten
(met kijkers) hierop dat men horizontale richtingen het zuiverste kan
zien langs een horizontale lijn (bij waterpasinstrumenten) en verticale
langs een verticale lijn (theodoliet, astrolabium, vizierliuiaal, enz.).
Waar men beide richtingen wil volbrengen, gebruikt men kruis
draden en tracht het doel dan in het snijpunt daarvan te zien.
Men zou dus dit beginsel geiust bij de artillerie kunnen toepassen.
Ondergeteekende heeft hieromtrent eene proef genomen, waaruit
bleek dat op een doel, waarop verschillende richters met den con
trole-opzet hoogte-fouten van 1 mM. maakten, deze fouten slechts
0,2 a 0,3 mM. bedroegen toen over de vizierkorrel een saamgevou-
wen stukje imitatieleder werd gelegd, zoodanig dat de vouw horizon
taal en evenwijdig aan het voorvlak van de monding liep. Het
doel bestond uit eene witte roos op ee'n zwart veld op 40 pas af
stand. Er kan dus omtrent het geWenschte richtpunt geen twijfel
bestaan. Enkele richters richtten doorloopend zonder fouten, terwijl
ze even te voren met de onbedekte korrel fouten vau 0,5 mM. had
den gemaakt.
Door de vizierkorrel rechthoekig te maken, verkrijgt men LOg het
groote voordeel dat men de sub 2 tot en met 4 genoemde richt-
wijzen zonder oponthoud er mede kan verrichten.
Brengt men nu in de korrel een oogdop aan, dan maakt men haar
ook geschikt voor achter waartsche richting.
Opzet en vizierkorrel zouden om die redenen de gedaante moeten
verkrijgen, zooals achterstaande schetsen aangeven.
I. "De opzet (tot 7cm A. Berg).
Bestaat uit een vijfhoekige Mg. stang. Op het rechterachtervlak
daarvan is eene verdeeling in Meter-afstanden. Bij de afstanden, die
honderdtallen meters aanduiden, zijn cijfers aangebracht met doorloo-
pende strepen daaronder. Bij de vijftigtallen zijn halve strepen en
bij de vijf en twintig en vijf en zeventigtallen zijn kleine strepen
aangebracht, Bij de opzethoogte voor' het kartetsschot bevindt zich