- 411 -
E. Quadranten.
Terecht heeft men ingezien, dat de tegenwoordige quadranten vooi
gebruik te velde niet practisch zijn. De nonius-verdeeling toch is te
fijn om vlug te kunnen aflezen, terwijl men steeds de richthoeken
eerst in de schootstafel moet zoeken. Verder laat het quadrant het
vlug in rekening brengen van den terreinhoek niet toe.
Om deze redenen is er voor de bereden artillerie een quadrant
voor drachten in hoofdzaak aangenomen. Jammer dat de aflevering
daarvan zoolang op zich laat wachten. Daar waarschijnlijk niet ieder
artillerist in de gelegenheid is geweest met het bedoelde quadrant kennis
te maken, zoo zal ik in korte trekken de inrichting er van aangeven.
Dit quadrant is iets grooter dan het quadrant N°. 3. De
randverdeeling beslaat ruim de lengte van een kwartcirkel en
is verdeeld in afstanden van 0—4000 M. (voor Veldart.) met de
daartusschen liggende lOOtallen en onderdeelen tot 25 M. nauwkeurig.
Aan het libel is eene eigenaardige soort nonius aangebracht, van bijna
een kwartcirkel lengte. Op dezen nonius staat dezelfde verdeeling
als op den rand, doch zoodanig, dat de hoek, behoorende bij eenig
nonius-getal, zooveel kleiner is dan de hoek behoorende bij het ge
lijknamig randgetal, als de richthoek op den bedoelden afstand be
draagt. Staat bijv. bij 4000 M. op den rand een hoek van 100°, dan
komt 4000 van den nonius overeen met een hoek van 100° 13° 40'
86° 20'. Men kan op deze wijze de afstandgetallen voldoende
ver van elkander plaatsen om duidelijk te kunnen aflezen. Aan de
andere zijde van de bedoelde randverdeeling is eene verdeeling in
graden, waarbij een nonius dient welke geschikt is tot het aflezen
van 6' nauwkeurig. Deze dient voor het werpen. Nu bestaat er
nog eene derde verdeeling, welke dient om den terreinhoek in reke
ning te brengen, zoodanig dat het quadrant steeds kan worden gesteld
op den gecommandeerden afstand.
Daartoe kan men de geheele plaat van het quadrant, waarin
zich het libel met as en randverdeeling bevindt, draaien om eene
spil, welke buiten den rand is aangebracht. Aan de zijde van de
as van het libel is een nonius en randverdeeling aangebracht, welke
de grootte van bovengenoemde draaiing tot in 3' nauwkeurig kan
