548
geven, en hoe dat opmerkingsvermogen alleen voldoende te oefenen
is in het terrein.
Heeft men geen geaccidenteerd terrein in de nabijheid van het
garnizoeD, dan kan men zich op eene kaart toch eenigszins oefenen
om te weten te komen hoe verschillende gedeelten van het terrein
aan elkander verbonden kunnen zijn, om hellingen aanschouwelijk
te maken en om domineerende punten te doen uitkomen. Daartoe
trekt men op de kaart rechte en gebroken lijnen in willekeurige
richting, en vervaardigt men op een stuk papier (mM.-papier) de ver
ticale projectie van het terrein volgens die lijnen. Deze oefening is
ook aan te bevelen als voorbereiding, al heeft men geaccidenteerd
terrein tot zijne beschikking, en zij is het vooral, die den beoefenaar
zoover kan brengen, dat hij, welke kaart ook in handen krijgende,
als het ware de hoogere gedeelten zich ziet opheffen en zoo in ge
dachten van het op de kaart voorgestelde terrein een beeld en relief
krijgt, als noodzakelijke aanvulling van de horizontale projectie, om
de kaart te begrijpen.
Heeft men zich een voldoend begrip gemaakt van den terrein-
vorm op de kaart door het maken van verticale doorsneden,
en is men bekend met hetgeen door de verschillende conventio-
neele teekens wordt uitgedrukt, dan volgt de oefening in het terrein.
Bij menigeen zal bij het lezen hiervan de vraag opkomen, van
waar de tijd voor zulke oefeningen moet komen.
Hoewel het niet op mijn weg ligt Daar dien tijd te zoeken, maar
alleen om op het nut der oefening te wijzen, wil ik er gedeeltelijk
als antwoord op die vraag toch op wijzen, dat men vooreerst zulk
eene oefening niet te lang achtereen moet houden, en dat de officieren
zoo dikwijls in het terrein zijn, dat er bij die gelegenheden wel
eenige oogenblikken zullen kunnen overschieten, om met de kaart in
de hand eens om zich heen te kijken.
De geheele oefening komt daar op neer dat men tracht zoo vlug
mogelijk het terrein met de kaart te vergelijken, m. a. w. terrein-
voorwerpen en -gedeelten, die men op de kaart ziet, op het terrein
aan te wijzen en omgekeerd.
Men begeeft zich daartoe naar een punt, vanwaar men een ruim
uitzicht heeft en waarvan men de plaats op de kaart zeker weet.