190
Om nu te verkrijgen dat de overige plaatsen op den steen geen
verf aannemen, wordt deze geëtst, d.w.z. een mengsel van ver
dund salpeterzuur en een gomoplossing wordt met eene spons
gelijkmatig over de steenoppervlakte verdeeld.
Door velen wordt aangenomen dat hierdoor:
le de vetstoffen omgezet worden in vetzuren, welke zich met
de steenmassa innig verbinden en vetzure kalk vormen
2e de gom in de poriën van den steen dringt en dus mede
werkt om te voorkomen, dat de steen op de niet daarvoor be
stemde plaatsen drukverf aanneemt;
3e de koolzure kalk 1) der niet van vet voorziene oppervlakte
van den steen in salpeterzure verandert, welke oorzaak is dat
de steen op die plaatsen slechts moeilijk of in het geheel geen
vette stoffen meer aanneemt.
Het spreekt echter vanzelf, dat de vorenbedoelde vetten en
vetzuren eenigen tijd behoeven om in den steen te dringen.
Heeft nu die inwerking naar behooren plaats gevonden en ver
wijdert men daarna de verf middels terpentijn, dan ziet men
dat de plaatsen, waarop deze ingewerkt heeft, van kleur ver
anderd zijn en dat, indien de steen met drukverf wordt inge
rold 2), alleen de bedoelde plaatsen de verf aannemen.
Moeten nu later belangrijke correcties, vooral bijvoegingen,
worden aangebracht, dan wordt de werking van de etsing opge
heven door den steen ter plaatse te overgieten met eene oplos
sing van azijnzuur of citroenzuur, waardoor de werking van de
gom en het salpeterzuur wordt opgeheven en de steen daar weer
vette stoffen opneemt.
Eindelijk zij hierbij nog aangeteekend, dat indien een litho-
graphische steen afgedrukt is, hij weder voor gebruik geschikt
gemaakt kan worden door de daarop voorkomende lagen vet
zure en salpeterzure kalk middels zeezand en puimsteen af te
slijpen.
Beschouwen we thans eenigszins nader het overdrukken op steen
1) Ongeveer 97 der bestanddeelen van een goeden lithographisclien steen.
2) De steendrukrol bestaat uit een van twee handvatten voorzien, oylindrisch, houten-
lichaam, waaromheen meerdere lagen flanel en ten slotte een kalfsleeren overtrek. Deze
rol wordt eerst eenige malen over den verfsteen, waarop de aangemaakte verf, heen en
weer gerold, totdat zij gelijkmatig van verf voorzien is, en daarna over de lengte en de
breedte van den druksteen bewogen.
