192 bedekt, die waarschijnlijk de poriën van den steen op die plaat sen, waar geen vette verf is, vult. Is de gom droog, dan<. wordt de steen met eene spons bij gedeelten beurtelings aan gewreven met drukinkt en met eene zwakke oplossing van gom in water, waardoor het beeld versterkt wordt; de steen wordt daarna met water schoongemaakt, waardoor de overtollige gom verwijderd wordt. Zoodra hij nu goed droog is, wordt daarop een dun laagje harspoeder gebracht; laat men den steen dan eenigen tijd staan, dan vermengt zich dit poeder innig met den inkt, die daardoor dro ger en harder wordt en nu beter tegen het etsen bestand is. Na het etsen, dat hier geschiedt met eene zwakke salpeterzuur oplossing in water met een weinig gom gemengd, moet de steen eenige uren, liefst een nacht over, blijven staan; daarna wordt hij met terpentijn schoongemaakt, waardoor de overtollige inkt; het harspoeder en de overtollige gom verwijderd worden. De steen is nu geschikt voor het maken van een groot aantal afdrukken. Alsnu wordt een proefdruk der kaart gemaakt. Daartoe wor den achtereenvolgens de steenen met de verfrollen van de be paalde kleur ingerold en, in den regel te beginnen met het zwart, de noodige afdrukken gemaakt. Hierbij valt op te merken, dat nu en altijd de steen vóór het inrollen met water bevoch tigd wordt en dat een steendrukker, als hij zich voor enkele minuten van zijn werk verwijdert, nooit mag nalaten den steen met eene oplossing van gom in water in te wrijven, daar het anders zeer licht kan gebeuren, dat de niet van verf voorziene plaatsen vlekkerig worden (een toon aannemen), terwijl het drukken op de handpers steeds geschiedt door op den steen het te bedrukken papier, daarop een vel oplegpapier en daarop weer een stuk geglansd stevig karton of een zinken plaat, zoo noodig van een weinig vet voorzien, te leggen en dit alles met den steen onder de pers door te halen. Na het zwart wordt bij een kaart in verschillende kleuren meestal eerst het blauw gedrukt, omdat dit de kleur is die het nauwkeurigst met zwart moet sluiten. Hiertoe wordt de druk van het zwart gewoonlijk in twee tegenover elkaar lig gende hoeken aan de rugzijde met fijne naalden doorgeprikt en

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1904 | | pagina 206