200
wijze als vroeger werd aangegeven bij het vervaardigen der druk
proef, d.w.z. nadat de steen middels de verfrol met de bepaalde
kleur is ingerold, wordt tot het maken van eiken volgenden druk
het papier aan de rugzijde doorstoken met twee fijne naaldjes en
middels deze te juister plaatse op den steen gelegd, die daartoe
van merkteekens voorzien is. Op deze wijze kunnen van eene
kaart van gemiddelde grootte per dag ongeveer 100 afdrukken
in de bureau-uren (8 uur v.m. 2 uur n.m.) gemaakt worden.
Bij de snelpers wordt de steen met klampen en stelschroeven
in den daarvoor bestemden bak, die zich op en neer kan bewegen»
vastgezet. Aangezien nu het papier op de drukrol dier pers steeds
een vaste plaats inneemt deze wordt bepaald door een richel
en den regelaar moet de steen zoodanig in vorenbedoelden bak
vastgezet worden, dat de druk te juister plaatse op het papier
komt. Dit zoogenaamde „inpassen" van den steen vereischt voor
al voor de kleuren betrekkelijk veel tijd, zoodat voor kleine op
lagen, bv. van 50 en minder, het gebruik dezer pers geen aanbe
veling verdient. Voor grootere oplagen is zij echter ten zeerste
aan te bevelen, daar hiermede in den bureautijd van eenzelfden
steen gemakkelijk 2000 afdrukken daags gemaakt kunnen worden,
het inpassen dat dikwijls langer dan een uur duurt daar
onder begrepen.
De werkzaamheden van den steendrukker bij de snelpers, nadat
de steen is ingepast, bestaan in hoofdzaak in nauwlettend toezien
of de kleur der druk verf goed blijft, of zich op den steen geen on
regelmatigheden vertoonen en of deze niet verschuift. Zooals van
zelf spreekt, moet dit alles met een oogopslag gebeuren, daar elke
5 a 6 seconden een druk gemaakt wordt; groote geoefendheid in
het werk is dus ook hier weder een hoofdvereischte, daar minder
geoefenden zeker niet in enkele seconden kunnen zien of een druk,
die aan meerdere andere kleuren moet sluiten, geheel goed is.
Het gebeurt echter wel eens, dat het onmogelijk is eene kaart
geheel sluitend te maken, nl. als de vochtigheidstoestand der lucht
op een bepaalden dag belangrijk anders is dan op dien, waarop de
vorige druk of drukken gemaakt werden. Door de meerdere
vochtigheid zet nl. het papier uit en het krimpt in bij grootere
droogte, zoodat, als de eerste druk of drukken bij droog, resp.
vochtig weer gemaakt zijn en een volgende bij vochtig, resp.
