246
Atjeher, nl. als handelsplaats, in beschouwing te nemen. De
handel in peperen dit is het voornaamste handelsartikel—gaat
over Pinang en is in handen van een vereeniging van vijf groote
Chineesche firma's, die zich beijveren om bijtijds den oogst van
de voornaamste Atjehsche tuinen op te koopen en voorschotten
te verleenen.
Zouden wij thans dien handel willen verleggen, dan moeten
ook wij de eigenaren der producten financieel steunen, doch dit
kan slechts plaats vinden öf door tusschenkomst van groote
handelslichamen, die hier een verlies kunnen dragen waar zij
elders belangrijke winsten maken, öf met behulp van het gouver
nement. Civiele ambtenaren, vertrouwd met de landstreek, be
kend met de financieele omstandigheden der bewoners, kunnen
op de voordeeligste wijze contracten doen afsluiten en voor na
koming der bepalingen daarin vervat zorg dragen, terwijl men
door het verstrekken van voorschotten de taak, thans door Pi-
nangsche geldlichamen op zich genomen, tot zich zou trekken.
Een zedelijke verplichting van het gouvernement moet hierbij,
zijn, om zorg te dragen, dat de ambtenaren in alle opzichten de
belangen van den handel behartigen en dat de uitvoer via Sabang
minstens evengroote voordeelen aanbiedt als die over Pinang.
Voor die verlegging van den handel heeft Sabang nog veel
noodig, dat thans niet in haar bereik ligt. Het zal toch in de
allereerste plaats noodig zijn, dat men in de transitohaven zaak
kennis bezit op ruime schaal en wel omtrent de beste en goed
koopste wijze van verschepen, omtrent de markten waar men
de producten moet plaatsen, omtrent de beste wijze waarop men
de artikelen gereed kan maken voor verkoop op de wereldmarkt.
Hoe beter men van dat alles op de hoogte is, hoe meer kennis
men bezit van den wereldhandel, des te vaster kan men de prijzen
der producten bepalen, des te geschikter kan men de voortbreng
selen voor verkoop maken, en des te meer voorschotten en andere
voordeelen aan de producenten aanbieden, zonder te veel kans
te loopen, dat de schadeposten de winst zullen overtreffen.
En ook deze schadeposten zullen belangrijk verminderen als
het bestuur met evenveel toewijding, als thans reeds het geval
is, vooruitgang van land en volk ter harte neemt. Door ver
betering van de irrigatiemiddelen zullen slechte oogst en ver-
