248
dat de voornaamste invoerartikelen, nl. manufacturen, rijst, eet
waren, ijzer, staal, vee, kramerijen, tabak, sigaren, houtwerken,
opium, olie, meel en kleederen grootendeels langs de Straits-ha
vens Atjeh bereiken.
In 1901 werd totaal ingevoerd voor een waarde van ƒ5.689.318,
waarvan slechts voor 252.835 rechtstreeks van Nederland naar
Atjehsche havens, terwijl in datzelfde jaar voor 3.914.248 via
de Straits-havens werd uitgevoerd en slechts voor ƒ3365 via Oelee
Lheue rechtstreeks naar Europa.
Stelde ik dan als 2e eisch voor de opkomst van Sabang, dat
deze plaats den handel tot zich moet trachten te trekken door
dezen flnancieele voordeelen aan te bieden, in de 3e plaats wensch
ik op te komen voor de belangen der zeevarenden.
c. Sabang moet aantrekkingskracht op de zeevarenden uitoefenen.
Waar concurrentie is valt de keuze dikwijls daar, waar de
meeste gemakken en vermaken te verkrijgen zijn. De reeder is
verplicht rekening te houden met de wenschen zijner equipage
en luistert naar de verslagen zijner ondergeschikten.
Vallen deze rapporten ten nadeele van een haven uit, dan is
zulk een plaats, die in opkomst is, dikwijls reeds achtergesteld
bij een reede, die al naam verworven heeft. Schijnbare nietig
heden kunnen hier groote gevolgen hebben.
Geen egoisme van enkele personen, geen behartiging van par
ticuliere belangen mogen dan ook in de eerste jaren op den
voorgrond treden; vóór alles verzekere men zich, zij het dan
ook dikwijls met flnancieele nadeelen, van een gunstige publie
ke opinie.
Geen onervaren of onbehulpzaam haven- of loodspersoneel,
geen onwillige of dure koelies, geen al te dure kolenprijzen, doch
een vlugge en vaardige methode van laden, geen gebrek aan levens
middelen of ijs voor de groote schepen, geen slechte postbedie-
ning, geen storing in doorzending van goederen of mail, want dit
alles kan ten gevolge hebben, dat Sabang in discrediet geraakt
en dit moet vóór alles vermeden worden.
Onnoodig en ondoenlijk is het om hieromtrent in bijzonderhe
den af te dalen. Het zij voldoende mede te deelen, dat slechts
taaie volharding, uiterste inspanning en groote wilskracht al deze
moeilijkheden kunnen te boven komen.
